Szczekociny - synagoga

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Szczekociny - synagoga

Postautor: Karolina Kot » czwartek 12 maja 2016, 22:44

W Szczekocinach, miasteczku położonym w powiecie zawierciańskim, przy ulicy Marii Konopnickiej 3, znajduje się budynek dawnej synagogi.
Obiekt ten został zbudowany na początku XIX wieku i funkcjonował do II Wojny Światowej. W czasie okupacji Niemcy zniszczyli wyposażenie świątyni, pozostawiając jednak jej mury. Po roku 1945 budowla była wykorzystywana jako magazyn, obecnie mieści się w niej restauracja.

Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Wewnątrz w zachodniej części znajduje się prostokątny przedsionek, nad którym na piętrze znajduje babiniec, na który prowadzą zewnętrzne, dostawiane drewniane schody. Z przedsionka wchodzi się do kwadratowej głównej sali modlitewnej, nakrytej sklepieniem dziewięciopolowym.
W jej wnętrzu na środku znajdują się cztery filary z nałożonymi pilastrami, między którymi dawniej stała ośmioboczna, drewniana bima. Na ścianie wschodniej znajdował się pierwotnie bogato zdobiony Aron ha-kodesz ujęty w pary kolumn niosących wysokie, łamane belkowanie. Zwieńczone było tablicami Dekalogu nakrytymi koroną na Torę, które podtrzymywały dwa lwy.
Ściany zewnętrzne rozczłonkowane szerokimi, płaskimi lizenami z gzymsem koronującym, między którymi znajdują się wysokie półokrągłe zakończone okna. Całość jest nakryta dachem czterospadowym.

Źródło: Wirtualny Sztetl

Moje zdjęcia pochodzą z 2014 roku.
Lokalizacja
Załączniki
Szczekociny  - synagoga (1).jpg
Szczekociny - synagoga (1).jpg (55.84 KiB) Przejrzano 6927 razy
Szczekociny  - synagoga (2).jpg
Szczekociny - synagoga (2).jpg (34.44 KiB) Przejrzano 6927 razy
Szczekociny  - synagoga (4).jpg
Szczekociny - synagoga (4).jpg (44.47 KiB) Przejrzano 6927 razy
Szczekociny  - synagoga (3).jpg
Szczekociny - synagoga (3).jpg (22.57 KiB) Przejrzano 6927 razy
Synagoga.jpg
Synagoga.jpg (41.06 KiB) Przejrzano 6878 razy
Tablica informacyjna.jpg
Tablica informacyjna.jpg (49.71 KiB) Przejrzano 6878 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Szczekociny - synagoga

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 30 paź 2017, 20:41

A tak wyglądało to miejsce w październiku 2017 roku. Niewiele się tu zmieniło.
Załączniki
Dawna synagoga (1).JPG
Dawna synagoga (1).JPG (43.61 KiB) Przejrzano 6360 razy
Dawna synagoga (4).JPG
Dawna synagoga (4).JPG (35.69 KiB) Przejrzano 6360 razy
Dawna synagoga (3).JPG
Dawna synagoga (3).JPG (56.82 KiB) Przejrzano 6360 razy
Dawna synagoga (2).JPG
Dawna synagoga (2).JPG (55.57 KiB) Przejrzano 6360 razy
Dawna synagoga (5).JPG
Dawna synagoga (5).JPG (61.5 KiB) Przejrzano 6360 razy
Tablica Informacyjna (1).JPG
Tablica Informacyjna (1).JPG (49.68 KiB) Przejrzano 6360 razy
Tablica Informacyjna (2).JPG
Tablica Informacyjna (2).JPG (28.44 KiB) Przejrzano 6360 razy
Tablica Informacyjna (4).JPG
Tablica Informacyjna (4).JPG (25.46 KiB) Przejrzano 6360 razy
Tablica Informacyjna (3).JPG
Tablica Informacyjna (3).JPG (31.74 KiB) Przejrzano 6360 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Szczekociny - synagoga

Postautor: Karolina Kot » czwartek 30 lis 2017, 17:41

Ze szczekocińską synagogą związana jest ciekawa historia, przepełniona patriotyzmem, szacunkiem do walki o niepodległość oraz przywiązaniem do Polski. Jej głównym bohaterem jest wracający do Krakowa po bitwie z Rosjanami Tadeusz Kościuszko. Podobno miejscowi Żydzi wyszli na rogatki miasta, by powitać naczelnika chlebem i solą. Kościuszko miał podarować im w zamian swój czaprak, który wyjął spod końskiego siodła. Był to materiał nie byle jaki, bo pięknie zdobiony i posiadający na rogach wyhaftowane litery "S" oraz "A" oraz symbole królewskie. Naczelnik miał dostać go od samego Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Społeczność żydowska ze Szczekocin odniosła się do tego wyjątkowego podarunku z ogromnym szacunkiem, przerabiając go na sukienkę na Torę, używaną odtąd bardzo uroczyście jedynie w czasie święta Jom Kippur.
Niestety, historyczny czaprak, na co dzień przechowywany w prywatnym domu, w specjalnej skrytce, nie zachował się do naszych czasów. Spłonął w dniu 3 września 1939 roku, w wyniku pożaru wywołanego przez atakujące wojska niemieckie.
Co ciekawe zaledwie kilka miesięcy wcześniej sfotografowała go delegacja przysłana z Muzeum Wojskowego w Warszawie.

O kościuszkowskim czapraku wspomina także Marian Kantor - Mirski w "Kuryerze Literacko - Naukowym" z dnia 2 czerwca 1930 roku (pisownia oryginalna):
W pałacu szczekocińskim była kwatera Kościuszki. Tu przyjmował delegacje rozradowanych obywateli, między innymi delegację żydów miejscowych, niosącą Kościuszce zebrany grosz między współwyznawcami na cele armii "pana Kościuszka".
Odwdzięczył się wódz żydowinom, dając im w darze wspaniały czaprak, przecudnej i najdelikatniejszej roboty, suto haftowany srebrem, z elementami państwowymi: Orłem i Pogonią. Ta cenna, o wysokiej wartości artystycznej pamiątka do dziś znajduje się w Szczekocinach, w rękach gminy żydowskiej, która przechowuje ją jak relikwię.
Raz w roku, t.j. w sądny dzień - nakrywa się nim toirę, a potem znów idzie do skrytki, którą zna tylko dwóch ludzi. Gdy dowodziłem, że powinni oddać pamiątkę do jakiegoś muzeum, to usłyszałem twardą i stanowczą odpowiedź: "Za melony (miliony) nie oddalibyśmy, nasze pradziadki przeklęliby nam, bo to na nasze żydki dane, to nasz skarb od pana Kościuszka, tu nie wolno jedne nitke obce wstawić."


Co ciekawe, okazało się, że z Holocaustu w jakiś niezwykły sposób ocalała Tora pochodząca z opisywanej tu synagogi. A w zasadzie pół Tory, bo zwój został okaleczony i przecięty wzdłuż, tak, że dziś ma wymiary około 3 metrów i 15 centymetrów na długość i zaledwie 20 centymetrów wysokości, a zawiera kilka rozdziałów Księgi Kapłańskiej. Zabytkowe pergaminy przyniósł kilka lat temu do miejscowej pracowni historycznej jeden z uczniów Zespołu Szkół, twierdząc, że od lat znajdowały się w posiadaniu jego rodziny, która w zamieszkiwanym domu osiedliła się w roku 1955. W podobnych okolicznościach odszukany został także drugi zwój, większy.
Niestety, nie udało mi się na razie ustalić, gdzie te zabytki się aktualnie znajdują i czy można je obejrzeć.

Źródło informacji "Żydzi szczekocińscy. Osoby, miejsca, pamięć" pod redakcją Michała Galasa i Mieczysława Skrzypczyka.
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo śląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość