Strażnicy Czasu

Ulica Szpitalna 38 w Krakowie. Sygnaturę zakładu umieszczono - rzecz jasna - na witrażu zamontowanym na najwyższym półpiętrze klatki schodowej.
Z tymi naszymi witrażami jest chyba trochę, jak z życiem - nie ma lekko, zawsze trzeba wszystko sprawdzić od początku do końca i mimo zmęczenia wspiąć się na ostatni ze stopni.

Pochwalę się również swoimi ujęciami tego miejsca:

Wygląda na to, że tematyka witrażowa wciągnęła nas bardzo.
W efekcie nie omieszkaliśmy zawitać do krakowskiego Muzeum i Pracowni Witrażu, znajdującego się przy alei Zygmunta Krasińskiego 23.
Wizyta w tym miejscu wywarła na nas ogromne wrażenie, pozwolę sobie o niej opowiedzieć w osobnym wątku.

Oto witraż zamontowany w drzwiach wejściowych wspomnianej wyżej kamienicy, w której znajduje się Pracownia:

A tu mamy dwa piękne, różniące się wieloma detalami witraże, przedstawiające wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej.
Stanowią własność krakowskiego Muzeum Witrażów.

Przepiękny świetlik klatki schodowej Krakowskiego Zakładu Witrażów, przy Alei Zygmunta Krasińskiego 23.
Na moje oko chyba wymaga on remontu - jedna z trójkątnych tafli nie znajduje się na swoim miejscu.

Przyznam, że byłam nieco zawiedziona, nie znajdując sygnatury zakładu Stanisława Gabriela Żeleńskiego na słynnym witrażu projektu Józefa Mehoffera "Vita Somnium Breve", prezentowanym w muzeum przy ulicy Krupniczej.
Nurtującą mnie zagadkę szybko jednak udało mi się rozwiązać - wynikała ona z mojego braku wiedzy i nieznajomości dat, deficyt ten jednak już uzupełniłam.

Dlatego z całą odpowiedzialnością umieszczam w naszym witrażowym wątku to wyjątkowe pod wieloma względami dzieło, które odznaczono złotym medalem, a w zasadzie dwoma medalami - jeden z nich został przeznaczony dla twórcy projektu, a drugim uhonorowano wykonawcę.
Wszak każdy witraż ma dwóch ojców.

W galerii, mieszczącej się na piętrze pracowni Krakowskiego Zakładu Witrażów, prezentowany jest między innymi zabytkowy witraż zaprojektowany przez Stefana Matejkę, bratanka mistrza Jana Matejki. Wykonano go w 1911 roku i umieszczono w znajdującym się przy ulicy Basztowej w Krakowie budynku Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń od Ognia, nazywanym "Floryanką". Niestety, po II Wojnie Światowej witraż z wizerunkiem świętego, jako niepasujący do panującego w tym okresie nurtu myślowego zdemontowano (przy okazji uszkadzając zabytek). Dziś w budynku "Floryanki" działa szkoła muzyczna, a zabytkowy witraż powrócił do miejsca, w którym powstał.

Na szklanych taflach odczytać dziś możemy nazwisko projektanta i miejsce powstania dzieła w raz z datą. Druga z dat - 1861 - nawiązuje do roku powstania Towarzystwa, które witraż zamówiło. W tle widnieją dwie najbardziej chyba znane budowle krakowskie - Kościół Mariacki i Wawel.
Zwraca uwagę jednoczesne użycie szkła malowanego (postać św. Floriana), płytek niemalowanych i szkła opalowego.

W Muzeum, tuż obok pana Floriana, umieszczono kolejne wybitne dzieło, wykonane w zakładzie Żeleńskich według projektu Stefana Matejki. Jest nim Chrystus Pantokrator, wykonany w roku 1921, czyli wiele lat po śmierci widniejącego na sygnaturze Stanisława Gabriela Żeleńskiego, poległego na początku I Wojny Światowej.
Niestety, nie dopytałam się, do jakiego obiektu witraż ten był pierwotnie przeznaczony i z jakiego powodu ostatecznie na zawsze pozostał w Krakowskim Zakładzie Witrażów.

I jeszcze jeden witraż, stanowiący własność Krakowskiego Zakładu Witrażu, tym razem zaprojektowany przez Wojciecha Jastrzębowskiego.
Nosi tytuł „Trójca święta”.
Boga w trzech osobach przedstawiono tu jako tak zwany "Tron Łaski". Brodaty i groźnie spoglądający na obserwatora Bóg Ojciec trzyma w dłoniach swego Syna ukrzyżowanego. Ponad krucyfiksem unosi się gołębica - Duch Święty. Trochę się nam wątek sakralny zrobił.

W kamienicy należącej do Sióstr Felicjanek - Smoleńsk 2 - nad wejściem jest umieszczony witraż Chrystusa z sercem - gorejącym ogniskiem miłości.