Pińczów - kościół św. Jana Ewangelisty

[Gatoma]

Przy rynku w Pińczowie znajduje się ciekawy zabytkowy kościół ( obecnie parafialny).

Został wzniesiony, jako budowla gotycka, około 1430 roku, tuż po nadaniu miejscowości praw miejskich, Była to fundacja biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego dla zakonu paulinów. Z tego okresu zachowała się kruchta zachodnia nakryta sklepieniem krzyżowo-żebrowym z herbem Oleśnickich i ostrołukowym portalem.

W XVI wieku, na krótki czas, świątynia stała się zborem. Jednak po nabyciu dóbr pińczowskich przez biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego kościół ponownie wrócił do zakonu paulinów a pod koniec XVI wieku rozpoczęto jej przebudowę w stylu manierystycznym i wczesnobarokowym. Przebudowa trwała do roku 1656.

W efekcie powstała trzynawowa bazylika z wydłużonym prezbiterium zamkniętym półkoliście. Od południa dostawiono później barokową kaplicę Aniołów, nakrytą kopułą.

Zachodnią część bryły budowli zdobi manierystyczna fasada zwieńczona wczesnobarokowym szczytem z wolutami i figurami świętych.

[Gatoma]

We wnętrzu nawę główną od naw bocznych oddzielają arkady a nakrywa ja, podobnie jak prezbiterium, sklepienie kolebkowe z lunetami, ozdobione dekoracją stiukową o motywach geometrycznych.

Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z okresu baroku i regencji. Uwagę zwraca ołtarz główny z okresu regencji oraz bogato rzeźbione barokowe stalle w prezbiterium.

W kruchcie zachował się późnorenesansowy kamienny nagrobek miejscowej mieszczki Anny Jakubczykowej. Nagrobek przedstawia po jednej stronie modlącą się zmarłą a po drugiej stronie postacie dziecięce jej dwóch zmarłych synów.

[Gatoma]

Przed świątynia wznosi się kamienna barokowa dzwonnica z lat 1685-1691 z gotyckimi dzwonami.

Kościołowi towarzyszy zespół zabudowań dawnego klasztoru paulinów z pierwszej połowy XVII wieku. Jest to budowla czteroskrzydłowa, piętrowa z wewnętrznym wirydarzem. Na ścianie wirydarza można zobaczyć zegar słoneczny z początku XVIII wieku a na dziedzińcu ciekawe lapidarium.

W klasztorze przebywał przez ostatnie lata swojego życia znany polski reformator i teolog protestancki Jan Łaski ( młodszy) i w opisywanym kościele został pochowany. Jednak w okresie kontrreformacji jego nagrobek został zniszczony .

Ciekawostką są także dwa pociski na elewacji południowej prezbiterium i kaplicy.