Kamienie młyńskie

piotrwilczek · Postautor: **piotrwilczek** » czwartek 01 cze 2023, 20:05

Na wzgórzu Abrahama w Matlock Bath (Anglia) znajduje się kamień młyński. Jego usytuowanie w tym miejscu jest uzasadnione ponieważ w istniał w tym miejscu młyn kruszący wydobytą galenę z pobliskiej kopalni oraz płuczka.

piotrwilczek · Postautor: **piotrwilczek** » czwartek 01 cze 2023, 20:08

Kamienie młyńskie na terenie dawnej huty żelaza w Coalbrookdale (Anglia). Kamienie te były używane w młynie wodnym do kruszenia rudy żelaza.

Postautor: **Karolina Kot** » wtorek 27 cze 2023, 00:09

Kamień młyński typu "francuz", wykonany z klejonych ze sobą fragmentów kwarcytu.
Pochodzi z lasu nieopodal małej wsi w powiecie oleśnickim, znajdującej się niemal przy granicy z województwem wielkopolskim.
Na archiwalnych mapach zaznaczono w tym miejscu drewniany wiatrak koźlak, po którym od blisko stu lat nie ma śladu. Obecnie miejsce wiatraka zajęło dzikie wysypisko śmieci.

Kolejny "francuz", najpewniej XIX - wieczny, pochodzący z dawno już nieistniejącego, drewnianego wiatraka w powiecie oleśnickim.
Posiada sygnaturę producenta.
Wykonano go we wrocławskiej firmie R. Zippel @ comp. znajdującej się przy Klosterstraße 66 (dzisiejsza ulica Romualda Traugutta).

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 23 lip 2023, 22:06

Dwa nietypowe kamienie obejrzeć można w Arboretum w Niemczy - Wojsławicach.
Są dwa: górny, biegun, jest mniejszy, ale grubszy. Dolny kamień, czyli leżak, ma większą średnicę, ale jest cieńszy. Posiada wykonane wgłębienie, idealnie pasujące do bieguna.
Kamienie wykonano z granitu. Nie posiadają rowków na powierzchniach mielących, nie było więc trzeba ich naostrzać i stąd brak także i otworków bocznych do mocowania ramion żurawia.

Obecnie zrobiono z nich stoliki.

smar · Postautor: **smar** » poniedziałek 24 lip 2023, 08:41

Karolina Kot pisze:... nie było więc trzeba ich naostrzać i stąd brak także i otworków bocznych do mocowania ramion żurawia.

Chyba we młynie się wychowałaś!

A jak się "ostrzyło" takie kamienie? A te "otworki boczne" to co to?

Ostrzenie polegało na nacinaniu specjalnych rowków na powierzchni mielącej.
Osoba, która wykonywała ten zawód, podążała ze wsi do wsi i "ostrzyła" kamienie. A raczej "nakuwała" - bo tak naprawdę to jest fachowe określenie tej czynności (nie mylić z nakłuwaniem).

Dobrego nakuwacza łatwo było poznać: należało go poprosić o podciągnięcie rękawów ubrania. Jeśli miał na przedramionach blizny i małe ranki od odpryśniętych fragmentów kamienia, to oznaczało, ze miał doświadczenie w swoim fachu.
W dziurki na bokach kamienia wkładało się ramiona żurawia i dzięki temu dźwigało kamień do góry i odwracało na czas nakuwania. Żuraw przypominał jak żywo te, którymi podnosiło się kamienne bloki przy budowie średniowiecznych świątyń.
Nie przez przypadek na kamieniach takich budowli są niejednokrotnie otworki.
Świetnie je widać np. na starym kościele w Łapczycy koło Bochni.

A tymczasem wróćmy do Wojsławic i Arboretum. Nieopodal dwóch opisywanych wyżej kamieni natkniemy się na kolejny - tym razem z trójramienną paprzycą i metalowymi obręczami.
To wykonany z piaskowca niewielki "ślązak".
Posiada nakuwaną powierzchnię z rowkami oraz otwory na ramiona żurawia zamontowane nietypowo, bo w metalowej obręczy.

Postautor: **Karolina Kot** » czwartek 27 lip 2023, 16:09

Nové Město nad Metují (Nowe Miasto nad Metują) to miejscowość położona w kraju hradeckim, w powiecie Náchod.
W południowo - wschodnim narożniku rynku, nieopodal kościoła pod wezwaniem Trójcy Świętej, wyeksponowano przypadkowo odkryty w roku 2001, masywny kamień młyński, posiadający otwór na paprzycę o trzech ramionach.
Został wykonany z niskiej jakości zlepieńca. Do mąki nadawał się raczej tak średnio. Wychodziłaby paskudna.
Musiał mieć jakieś inne przeznaczenie.

Znacznie bardziej zastanawia lokalizacja kamienia.

Jezus zawołał wtedy dziecko, postawił je przed uczniami i powiedział: „Zaprawdę powiadam wam, jeśli się nie nawrócicie i nie staniecie jak dzieci, nie wejdziecie do Królestwa Niebios. Kto się więc uniży jak to dziecię, ten jest największy w Królestwie Niebios. A kto przyjmie jedno takie dziecię w imię moje, mnie przyjmuje. Kto zaś zgorszy jednego z tych małych, którzy wierzą we mnie, lepiej będzie dla niego, aby mu zawieszono u szyi kamień młyński i utopiono go w głębi morza”

Może w tych słowach kryje się wyjaśnienie?

Postautor: **Karolina Kot** » piątek 28 lip 2023, 00:36

A tu mamy drugi zs kamieni młyńskich, na który udało mi się natrafić podczas zwiedzania Novégo Města nad Metují.
Znajdziemy go w Lipowej Alei, w zamkowych ogrodach, nieopodal murów dawnego spichlerza.
Wygląda nieciekawie i łatwo go przeoczyć.