Bielsko - Biała, miejsce po cmentarzu żydowskim w Białej
: czwartek 26 sty 2017, 21:22
Na granicy Białej i Lipnika, dziś dzielnic prawobrzeżnej części Bielska - Białej, przy ulicy Wyzwolenia, znajdują się zabudowania fabryki "Polsport", wzniesione w miejscu nieistniejącego już cmentarza żydowskiego.
Była to nekropolia założona w roku 1849, powiększona w latach późniejszych, ostatecznie zajmująca obszar zblizony kształtem do rombu. Otaczał ją mur, a w jej sąsiedztwie wybudowano także dom przedpogrzebowy (starszy, skromniejszy obiekt został rozebrany w roku 1926, a na jego miejscu powstał nowy, który przetrwał do lat 50 XX wieku).
Kirkut był użytkowany do roku 1942, według szacunków mogło na nim spocząć nawet około 2000 osób.
Cmentarz przetrwał II Wojnę Światową, jednak nowe władze postanowiły przeznaczyć jego teren pod inwestycje.
W latach 1966–1967 prowadzono pośpieszną ekshumację zwłok pochowanych tu osób - przeniesiono szczątki tylko części z nich oraz ocalono jedynie 180 spośród ponad 1700 nagrobków, ustawiając je w rzędach na nieużytkowanej dotąd kwaterze kirkutu przy ulicy Cieszyńskiej.
Niektóre nagrobki użyto do regulacji potoku Niwka, utwardzono nimi także prawdopodobnie plac zakładu "Polsport".
W dniu 13 grudnia 1996 roku, przed wejściem do fabryki odsłonięto pomnik w kształcie macewy z wizerunkiem lwów i menory, upamiętniający cmentarz. Umieszczono na nim napisy w języku hebrajskim i polskim: „W tym miejscu znajdował się cmentarz żydowski, założony w 1849 roku. Zlikwidowany w 1966 roku decyzją ówczesnych władz”.
Zdjęcia wykonałam w styczniu 2016 roku.
Lokalizacja
Była to nekropolia założona w roku 1849, powiększona w latach późniejszych, ostatecznie zajmująca obszar zblizony kształtem do rombu. Otaczał ją mur, a w jej sąsiedztwie wybudowano także dom przedpogrzebowy (starszy, skromniejszy obiekt został rozebrany w roku 1926, a na jego miejscu powstał nowy, który przetrwał do lat 50 XX wieku).
Kirkut był użytkowany do roku 1942, według szacunków mogło na nim spocząć nawet około 2000 osób.
Cmentarz przetrwał II Wojnę Światową, jednak nowe władze postanowiły przeznaczyć jego teren pod inwestycje.
W latach 1966–1967 prowadzono pośpieszną ekshumację zwłok pochowanych tu osób - przeniesiono szczątki tylko części z nich oraz ocalono jedynie 180 spośród ponad 1700 nagrobków, ustawiając je w rzędach na nieużytkowanej dotąd kwaterze kirkutu przy ulicy Cieszyńskiej.
Niektóre nagrobki użyto do regulacji potoku Niwka, utwardzono nimi także prawdopodobnie plac zakładu "Polsport".
W dniu 13 grudnia 1996 roku, przed wejściem do fabryki odsłonięto pomnik w kształcie macewy z wizerunkiem lwów i menory, upamiętniający cmentarz. Umieszczono na nim napisy w języku hebrajskim i polskim: „W tym miejscu znajdował się cmentarz żydowski, założony w 1849 roku. Zlikwidowany w 1966 roku decyzją ówczesnych władz”.
Zdjęcia wykonałam w styczniu 2016 roku.
Lokalizacja