Łambinowice - Stalag 318/VIII F (344) Lamsdorf

[Karolina Kot]

Na północ od Łambinowic (Lamsdorf) w powiecie nyskim, w lasach ciągnących się w kierunku nieistniejącej już wsi Klucznik (Kleuschnitz), na terenie założonego w latach 70. XIX wieku poligonu wojskowego, natrafić można na pozostałości obozów jenieckich z różnych okresów historii.

Jednym z nich jest Stalag 318/VIII F (344) Lamsdorf.
Obóz utworzono w lipcu 1941 roku w miejscu, w którym w czasie I Wojny Światowej również przetrzymywano jeńców: żołnierzy państw ententy.
Przeznaczono go dla najliczniejszej i najgorzej przez Niemców traktowanej grupy jeńców radzieckich, dla których stal się on de facto miejscem eksterminacji.
Z 180 – 200 tysięcy ludzi, którzy przeszli przez obóz w latach II Wojny Światowej, zmarło około 40 tysięcy.

Żołnierze Armii Czerwonej, których przywożono tu od lipca 1941 roku, byli koszarowani pod gołym niebem, gdyż przez długie miesiące nie podjęto na terenie obozu prac budowlanych. Dopiero jesienią przystąpiono do budowy baraków. Ponieważ robót nie udało się zakończyć przed nadejściem zimy, jeńcy zmuszeni byli chronić się przed zimnem w zrobionych przez siebie prowizorycznych jamach ziemnych. Zasadnicza część prac budowlanych została wykonana dopiero w 1942 roku.

W 1944 roku przywieziono tu Powstańców Warszawskich (ok. 6 tysięcy osób). Wśród nich znaleźli się m.in. pisarze Roman Bratny, Stanisław Ryszard Dobrowolski i Józefa Radzymińska, historycy Aleksander Gieysztor, Witold Kula i Stanisław Płoski, cichociemny i fotograf powstańczej Warszawy Stefan Bałuk czy rotmistrz Witold Pilecki.
Wśród Powstańców Warszawskich internowanych w obozie byli zarówno oficerowie i szeregowi, kobiety i dzieci. Dla większości z nich był to obóz przejściowy.

Obóz istniał do marca 1945 roku. Wcześniej niemieckie władze wydały nakaz "ewakuacji obozu". W styczniu 1945 roku wyruszył ze Stalagu VIII F Lamsdorf tzw. Marsz Śmierci.
Na miejscu pozostawiono osoby zniedołężniałe, osłabione i chore. Większość z nich zmarło, zanim 17 marca dotarły tu jednostki Armii Czerwonej.

Na podstawie: Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
Lokalizacja
Zdjęcia pochodzą z października 2022 roku.

[Karolina Kot]

A to lotnicze zdjęcia obozu, wykonane we wrześniu 2018 roku: