Strażnicy Czasu

W wątku tym chciałabym przedstawić zbiór interesujących zabytków przeszłości, niegdyś dość licznie spotykanych, a obecnie, w związku z postępem naukowym i zaawansowanym rozwojem systemu nawigacji satelitarnej GPS, bardzo szybko znikających z krajobrazu.
Wieże geodezyjne, używane przed laty do wyznaczania współrzędnych geograficznych, ustawiano najczęściej na wyróżniających się wzniesieniach, co umożliwiało prowadzenie pomiarów punktów położonych nawet w większej odległości od nich.
Budowano je najczęściej z drewna, rzadziej z betonu - niestety, drewniane konstrukcje, jakie pamiętam jeszcze z wczesnego dzieciństwa, nie zachowały się w naszym klimacie.
Typowo każda wieża triangulacyjna składała się z platformy dla obserwatora i stanowiska dla instrumentu pomiarowego, czyli teodolitu. Ustawiano ją nad znakami ziemnymi - reperami, wykonanymi najczęściej z betonu lub kamienia. Repery, jako najtrwalszy element obiektu, niejednokrotnie stanowią dziś jedyny ślad po istnieniu w danym miejscu omawianych tu konstrukcji.


Postaram się przedstawić kilka wież triangulacyjnych i ich reliktów, na jakie natknęłam się podczas moich wędrówek. Prezentowany niżej zbiór pochodzi z województwa małopolskiego.
Na początek ładnie zachowana i malownicza wieża z Bogucina Małego koło Olkusza. Znajduje się ona na wzniesieniu zwanym Syborową Górą.

Kolejną wieżę znalazłam w Nowym Sączu - Biegonicach, na terenie grodziska zlokalizowanego na szczycie Winnej Góry.

We wsi Michałówka, położonej w powiecie olkuskim, w gminie Trzyciąż, na wzniesieniu zwanym Skałką, znajduje się stary krzyż. Nieopodal, w trawie, leżą betonowe pozostałości... no właśnie.
Warto dodać, iż kilka metrów obok znajdował się cmentarz z I Wojny Światowej, zlikwidowany podczas akcji komasacyjnej w okresie międzywojennym.

Olkusz. Wieża triangulacyjna znajduje się na szczycie Czarnej Góry, nieopodal Osiedla Młodych.
Z miejsca tego rozciąga się przepiękna panorama olkuskiej Starówki.

Lokalizacja

Gierczyce w gminie Bochnia, Góra Patria. Wieża znajduje się nieopodal cmentarza z okresu I Wojny Światowej, oznaczonego numerem 336.

Lokalizacja

Okolice Kosmolowa, wsi położonej w gminie Olkusz.
Przepraszam za zdjęcia z oddali, ale było tak strasznie zimno, że darowałam sobie spacer przez pola.

Wieża triangulacyjna, znajdująca się na szczycie wzniesienia Kamieniec, położonego pomiędzy Przeginią, a Sułoszową.

Lokalizacja

Sułoszowa. Na szczycie wzniesienia Wyżgóra, wokół którego rozlokowano obiekty niemieckiego punktu oporu, znajduje się powojenna, betonowa wieża triangulacyjna.
Zachowała się w bardzo złym stanie, mam mocne podejrzenia, iż niebawem ten obiekt po prosty się zawali.

Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w lutym 2016 roku.

Pierzchów, wieś w województwie małopolskim, położona w gminie Gdów, w powiecie wielickim. Wieża triangulacyjna znajduje się przy głównej drodze, na polu.

Lokalizacja

Karniów w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca.
Lokalizacja
Nieopodal, we Wróżenicach, zachował się podobny obiekt.