W Radomiu, przy ulicy Bolesława Limanowskiego, znajdują się opuszczone zabudowania historycznego browaru parowego.
Został on założony w roku 1812 przez Aleksandra Kłosowskiego. Początkowo był to niewielki zakład piwowarski, produkujący zaledwie jeden rodzaj piwa. Zatrudnienie znajdowało w nim zaledwie dwóch lub trzech stałych pracowników.
W latach 30. XIX wieku współwłaścicielami kompleksu została rodzina Saskich. Stało się tak w wyniku zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy córką Kłosowskiego, Anną, a Józefem Saskim. Józef trafił do Radomia walcząc w Powstaniu Listopadowym. Będąc rannym został umieszczony w miejscowym lazarecie. Po wyzdrowieniu pozostał w mieście. Pewnego dnia poznał Annę Kłosowską, w której się zakochał.
Najmłodszy syn Anny i Józefa, Juliusz Saski (1849 - 1919), spłacił współwłaścicieli i odtąd niepodzielnie rządził browarem. Szło mu to bardzo dobrze.
W roku 1879 ruszyła gruntowna przebudowa i modernizacja zakładu, stare, drewniane budynki zastąpiono istniejącymi do dziś, murowanymi, wymieniono wyposażenie i udoskonalono technologię piwowarską według najnowszych, ówcześnie panujących standardów.
Pod koniec XIX wieku na terenie browaru wzniesiono pałacyk, będący mieszkaniem właściciela i siedzibą dyrekcji.
Produkcja ruszyła na całego, z Radomia w świat wyjeżdżało już kilka gatunków złotego trunku, w tym Bawarskie, Eksportowe, Porter, Pilzeńskie, Marcowe oraz najbardziej znane - piwo EL, Reklamowano go takim oto sloganem: "Wszak wszyscy to wiecie, Radom słynie w świecie, od Karpat po Hel, piwem Saskiego EL".
Kolejna modernizacja miała miejsce na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to w zakładzie piwowarskim zamontowano maszynę parową, a następnie silnik spalinowy.
W latach 20. XX wieku, po wprowadzeniu dalszych ulepszeń i rozbudowie, firma "J. Saski i ska. Browar Parowy" zdominowała okoliczny rynek. W roku 1929 radomski browar Saskich posiadał łącznie 14 składów piwa, zlokalizowanych m.in. w Kielcach, Puławach, Zwoleniu i Grójcu. Zarządzali nim w tym czasie bracia Józef i Jan Sascy (dzięki rozsądnemu nadawaniu imion etykieta firmy pozostawała nadal aktualna).
Browar radomski posiadał także filię w Ostrowcu Świętokrzyskim. Jej kierownikiem był Stanisław Saski.
Warto zaznaczyć, że wyroby firmy chronione były w tym czasie specjalnymi świadectwami z Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polski.
Browar Saskich w czasie II Wojny Światowej funkcjonował pełną parą. Zdarzało się niejednokrotnie, iż zatrudnienie znajdowała w nim nadprogramowa liczba pracowników, co miało ich uchronić przed wywiezieniem na roboty przymusowe.
Zabudowania przetrwały okupację bez większego szwanku, w roku 1946 zostały przejęte przez zarząd państwowy.
Browar w ostatnich latach funkcjonowania należący do Grupy Żywiec i holenderskiego koncernu Heineken, zakończył swą działalność w roku 1997. Ostatni właściciel teren i znajdujące się na nim nieruchomości przekazał miastu.
Od tamtej pory, mimo wielu pomysłów na zagospodarowanie pięknych budynków po dawnym browarze i wielu ofertach kupna zabudowania zakładu Saskich stoją puste i z roku na rok popadają w coraz większą ruinę.
Zdjęcia wykonałam w październiku 2017 roku.
Lokalizacja
Źródło informacji