Jastrowiec – zegar wskazówkowo-słoneczny

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Jastrowiec – zegar wskazówkowo-słoneczny

Postautor: Maras Starszy » poniedziałek 01 lut 2021, 22:01

Dwór w ówczesnym Ober Lauterbach (Jastrowiec) miał zostać wzniesiony jakoby w połowie XVII wieku jako założenie stricte obronne. Moim zdaniem metryka tego obiektu jest dużo starsza na co wskazują liczne pozostałości kamieniarki użytej wtórnie do przebudowy murów. Jak było naprawdę pokażą badania obiektu, jednakże przyjąć można iż pierwotnym założeniem był zamek wodny o nieco mniejszej kubaturze jak przedstawione to zostało na pierwszym rysunku.
1. Jastrowiec - pałac w 1750 r..jpg
1. Jastrowiec - pałac w 1750 r..jpg (141.58 KiB) Przejrzano 1586 razy

Data w tympanonie (pod zegarem) wskazuje na przebudowę obiektu; na istniejącą bryłę renesansową nałożono wówczas kostium późnobarokowy - co zostało dokładnie przedstawione przez nieocenionego śląskiego Robinsona czyli F. B. Wernhera. W XIX pałac uzyskał ostateczny kształt jak podaje w swoim trzytomowym dziele R. Weber.
2. Jastrowiec - pałac 1909. za R. Weber.jpg
2. Jastrowiec - pałac 1909. za R. Weber.jpg (136.95 KiB) Przejrzano 1586 razy

Po wojnie doświadczył losu opuszczonych, poniemieckich rezydencji (cenne wyposażenie trafiło do nowo przybyłych na te tereny „panów” – przede wszystkim renesansowe bogato zdobione piece).
3. Jastrowiec - palac po 1945 r..jpg
3. Jastrowiec - palac po 1945 r..jpg (139.89 KiB) Przejrzano 1586 razy

Dziś jest zamieszkany i częściowo wyremontowany.
Jastrowiec - pałac - ryzalit fasady.JPG
Jastrowiec - pałac - ryzalit fasady.JPG (117.02 KiB) Przejrzano 1586 razy

Wracając do naszych spraw – czyli do zegara, to rodzą się duże wątpliwości gdy się czyta powojenne publikacje. Np. badacze, „badacze” i pseudo-badacze piszą, że data „1736” wypracowana w tynku na tympanonie oraz zegar pochodzą z czasów gdy dwór zamieniał się w pałac.
Tympanon ryzalitu z tarczą zegarową.JPG
Tympanon ryzalitu z tarczą zegarową.JPG (137.41 KiB) Przejrzano 1586 razy

Ale przecież gdy dwór zamienił się w pałac – używając nomenklatury tychże, na osi fasady ryzalit tworzyła wieża, która była wciągnięta pomiędzy dwa skrzydła. Dodatkowo też, wieża ta – o kondygnację wyższa niż obecny ryzalit - była zwieńczona cebulastym jednoprześwitowym chełmem z kulą i chorągiewką.
Jastrowiec - pałac 1750 r. - fragment wieży z zegarem.jpg
Jastrowiec - pałac 1750 r. - fragment wieży z zegarem.jpg (122.83 KiB) Przejrzano 1586 razy

A zegar drodzy państwo – ten na rysunku z 1750 r., miał kwadratową tarczę i był najprawdopodobniej zegarem słonecznym. Ten obecny, a właściwie to co z niego pozostało pochodzi zapewne z końca XIX wieku Na zdjęciu R. Webera widać, że miał białą tarczę (emaliowaną?).
To co pozostało z tego czasomierza zostało dotknięte daleko posuniętym „rigor mortis”; widać także na dole blachy, która niegdyś była jego tarczą, iż przez długi czas jego agonii wyciekały z jego wnętrza rdzawe płyny ustrojowe.
Jastrowiec - zegar w obramieniu ornamentu z datą 1736.jpg
Jastrowiec - zegar w obramieniu ornamentu z datą 1736.jpg (130.75 KiB) Przejrzano 1586 razy

Dziś to już prawdziwy trup – jak mawiał Sherlock Holmes. Ale ostatnimi laty stało się też coś niezwykłego, niemal prawdziwy cud, nastąpiła niebywała przemiana - stężałe wskazówki scaliły się i przeistoczyły - tak same z siebie, w prawdziwy gnomon (!).
Jastrowiec - zegar który polubił słońce.jpg
Jastrowiec - zegar który polubił słońce.jpg (121.61 KiB) Przejrzano 1586 razy

I historia zegara zatoczyła koło - znów w szczycie ryzalitu pojawił się zegar słoneczny.

phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Zegary wskazówkowe”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość