Strażnicy Czasu

Barmouth to miasto położone w północno- zachodniej Walii nad zatoką Cardigan przy ujściu rzeki Mawddach. Nad miastem wznosi się wzgórze Garn (203m.npm) oraz Ffrid y Graig (290m.nmp) W 1835 roku właśnie na tych wzgórzach rozpoczęto wydobycie manganu. Powstało kilka kopalń z których największymi były Egryn i Haffoty. W zboczu wzgórza drążono sztolnie badawcze, a gdy natrafiono na rudę drążono kolejne sztolnie tym razem wydobywcze. Wydobycie odbywało się więc systemem przodkowym. Po wyczerpaniu pokładu rudy, drążono kolejne sztolnie i tak w kółko. Teren kopalni był dzierżawiony przez firmy wydobywcze od prywatnych właścicieli lub państwa .Dlatego też na małym skrawku terenu działało równocześnie kilka niezależnych kopalń.

Aby rozgraniczyć pola wydobywcze na które kopalnie dostały koncesje budowano kamienne mury ogradzające pola górnicze.Kamień był produktem ubocznym podczas drążenia sztolni więc znaleziono dla niego zastosowanie. Z tego kamienia wznoszono także wszystkie budynki kopalniane choć nie było ich zbyt wiele. Generalnie rzecz ujmując , wydobycie odbywało się w bardzo prymitywny sposób oparty głównie na pracy ludzkiej. Obecnie większość sztolni wydobywczych jest niedostępna ze względów bezpieczeństwa. Przemierzając wzgórze można jednak natrafić na wloty sztolni badawczych choć o tej porze roku jest to niezmiernie trudne.Wzgórze porastają paprocie o wysokości ponad metr siedemdziesiąt więc wypatrzenie czegokolwiek graniczy z cudem. Na szczęście miałem dostęp do dobrej mapy topograficznej i udało mi się odnaleźć wloty czterech ( z setek) sztolni badawczych.