Brzeg Dolny - cmentarz żydowski

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Brzeg Dolny - cmentarz żydowski

Postautor: Karolina Kot » niedziela 25 kwie 2021, 13:09

W Brzegu Dolnym (Dyhernfurth) w powiecie wołowskim, na terenie Parku Miejskiego, pomiędzy mauzoleum rodu von Hoym, Stawem Owalnym, stadionem i Stawem Topolowym zachowały się pozostałości cmentarza żydowskiego.
Jest to bardzo stara nekropolia, założona pod koniec XVII wieku. Pierwotnie (do roku 1762, a nawet dłużej) grzebano na nim także Żydów z Wrocławia, gdyż nie mieli oni wówczas własnego miejsca pochówku. Teren cmentarza był kilkukrotnie powiększany.
Na początku XX wieku (rok 1903) kirkut otoczono murem (pierwotnie posiadał drewniane ogrodzenie).Wybudowano także dom przedpogrzebowy.

Niestety, do dziś zachowały się jedynie relikty tej historycznej nekropolii.

W 1918 r. wciąż kurcząca się brzeska gmina żydowska została zlikwidowana, a cmentarz przeszedł na własność kahału wrocławskiego. Ostatni pochówek na cmentarzu żydowskim w Brzegu Dolnym odbył się w 1936 roku. W czasie Nocy Kryształowej nekropolia została zniszczona – poprzewracano wówczas większość nagrobków.

Nie znane są wojenne losy nekropolii. Wiadomo natomiast, że nie została ona przejęta przez gestapo wraz pozostałymi żydowskimi cmentarzami na Śląsku. Może to potwierdzać hipotezę, że w 1939 r. wrocławska gmina podarowała cmentarz właścicielowi brzeskiego zamku. Było to tym łatwiejsze, ponieważ cmentarz nigdy nie został wpisany do hipoteki i formalnie był częścią parku pałacowego. Kolejnym dowodem włączenia nekropolii do posiadłości pałacowych w 1939 r., a być może już wcześniej, jest zachowany plan parku pałacowego z lat 1937–1941, na którym nie wydzielono cmentarza.

Obecnie na cmentarzu znajdują się jedynie podstawy macew oraz relikty budowli – prawdopodobnie muru i domu przedpogrzebowego (tylko piwnice). Żadna z macew nie zachowała się do czasów współczesnych. Granice nekropolii są dziś trudne do ustalenia, ponieważ księgi katastralne, które być może umożliwiłyby odtworzenie linii muru, nie istnieją. Cmentarz stanowi część parceli nr 66, byłego parku pałacowego, o łącznej powierzchni 561 949 m kw., stanowiącej własność gminy Brzeg Dolny.

- Wirtualny Sztetl

Zdjęcia wykonałam w kwietniu 2021 roku
Lokalizacja
Załączniki
Cmentarz żydowski (1).JPG
Cmentarz żydowski (1).JPG (125.64 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (2).JPG
Cmentarz żydowski (2).JPG (141.05 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (3).JPG
Cmentarz żydowski (3).JPG (134.29 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (4).JPG
Cmentarz żydowski (4).JPG (139.34 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (6).JPG
Cmentarz żydowski (6).JPG (121.4 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (5).JPG
Cmentarz żydowski (5).JPG (138.54 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (7).JPG
Cmentarz żydowski (7).JPG (128.83 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (8).JPG
Cmentarz żydowski (8).JPG (135.24 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (9).JPG
Cmentarz żydowski (9).JPG (115.18 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (10).JPG
Cmentarz żydowski (10).JPG (114.67 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (11).JPG
Cmentarz żydowski (11).JPG (119.89 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (12).JPG
Cmentarz żydowski (12).JPG (130.31 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (13).JPG
Cmentarz żydowski (13).JPG (107.94 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (14).JPG
Cmentarz żydowski (14).JPG (111.95 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (15).JPG
Cmentarz żydowski (15).JPG (126.96 KiB) Przejrzano 2064 razy
Cmentarz żydowski (16).JPG
Cmentarz żydowski (16).JPG (140.68 KiB) Przejrzano 2064 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27829
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Brzeg Dolny - cmentarz żydowski

Postautor: Karolina Kot » niedziela 25 kwie 2021, 13:12

Udało mi się odszukać trzy sygnatury kamieniarskie. Jedna jest z Wrocławia, druga z Kątów Wrocławskich, trzeciej nie potrafię odczytać.
Załączniki
Sygnatury kamieniarskie (1).JPG
Sygnatury kamieniarskie (1).JPG (99.85 KiB) Przejrzano 2062 razy
Sygnatury kamieniarskie (2).JPG
Sygnatury kamieniarskie (2).JPG (86.32 KiB) Przejrzano 2062 razy
Sygnatury kamieniarskie (3).JPG
Sygnatury kamieniarskie (3).JPG (137.86 KiB) Przejrzano 2062 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo dolnośląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość