Strażnicy Czasu

W 1918 r. wciąż kurcząca się brzeska gmina żydowska została zlikwidowana, a cmentarz przeszedł na własność kahału wrocławskiego. Ostatni pochówek na cmentarzu żydowskim w Brzegu Dolnym odbył się w 1936 roku. W czasie Nocy Kryształowej nekropolia została zniszczona – poprzewracano wówczas większość nagrobków.

Nie znane są wojenne losy nekropolii. Wiadomo natomiast, że nie została ona przejęta przez gestapo wraz pozostałymi żydowskimi cmentarzami na Śląsku. Może to potwierdzać hipotezę, że w 1939 r. wrocławska gmina podarowała cmentarz właścicielowi brzeskiego zamku. Było to tym łatwiejsze, ponieważ cmentarz nigdy nie został wpisany do hipoteki i formalnie był częścią parku pałacowego. Kolejnym dowodem włączenia nekropolii do posiadłości pałacowych w 1939 r., a być może już wcześniej, jest zachowany plan parku pałacowego z lat 1937–1941, na którym nie wydzielono cmentarza.

Obecnie na cmentarzu znajdują się jedynie podstawy macew oraz relikty budowli – prawdopodobnie muru i domu przedpogrzebowego (tylko piwnice). Żadna z macew nie zachowała się do czasów współczesnych. Granice nekropolii są dziś trudne do ustalenia, ponieważ księgi katastralne, które być może umożliwiłyby odtworzenie linii muru, nie istnieją. Cmentarz stanowi część parceli nr 66, byłego parku pałacowego, o łącznej powierzchni 561 949 m kw., stanowiącej własność gminy Brzeg Dolny.