Głogów - cmentarz żydowski

[Karolina Kot]

W Głogowie (Glogau) na przestrzeni wieków funkcjonowało kilka żydowskich cmentarzy. W tym wątku chciałabym się pochylić nad najmłodszym z nich.
Założono go w połowie XIX wieku, na południe od miasta, z dala od zabudowań, przy ówczesnej Körner Strasse (obecnie ulica Henryka Sienkiewicza). Zajmował obszar ponad 1 hektara i był otoczony murem. Posiadał dom przedpogrzebowy.
Nekropolia funkcjonowała do końca lat 30. XX wieku. Ostatni udokumentowany pochówek miał miejsce w roku 1937. W czasie II Wojny Światowej Niemcy zdewastowali teren kirkutu, wywożąc nagrobki (często odsprzedając je kamieniarzom, którzy wykorzystywali je wtórnie). W domu przedpogrzebowym urządzono magazyn dokumentów i zrabowanego mienia.
Po wojnie na terenie cmentarza znaleźć można było nadal pozostałości nagrobków i pojedyncze macewy.

Cmentarz żydowski w Głogowie przestał istnieć po roku 1966, w związku z budową osiedla bloków mieszkaniowych oraz Szkoły Podstawowej im. Stanisława Staszica. Baczny obserwator dostrzeże jednak, że do dziś zachował się fragment obsadzonej drzewami cmentarnej alejki.
Chociaż brakuje w tym miejscu tablicy informacyjnej czy jakiegokolwiek upamiętnienia, to jednak władze miasta w pewnym sensie oddały hołd dawnym żydowskim mieszkańcom Głogowa.
Od roku 2018 ulica biegnąca niemal przez środek nieistniejącej nekropolii nosi patronat Ireny Sendlerowej.

[Karolina Kot]

Od wielu lat na terenie miasta odnajdywane są fragmenty dawnych macew, całe nagrobki i ich destrukty.
Być może przyjdzie kiedyś czas, by utworzyć z nich lapidarium.

Tymczasem w Głogowie znajdziemy jeszcze jedno miejsce żydowskich pochówków, dość współczesne:

W 1968 r. w związku z budową osiedla dokonano ekshumacji osób pochowanych przed upływem 40 lat, ich szczątki złożono w skrajnej kwaterze cmentarza komunalnego. Byli to:

Ruth Gruber (ur. 11.08.1911 - zm. 25.05.1934)
Emil Methis (ur. 26.05.1853 - zm. 15.04.1937)
Siegbert Kornblum (ur. 07.09.1866 - zm. 17.07.1934)
Adolf Hauck (ur. 29.09.1863 - zm. 19.08.1933)
Julius Feilchenfeld (ur. 19.03.1858 - zm. 02.12.1932)
Pauline Stein (ur. 21.05.1854 - zm. 30.05.1929)
Kathinka Peisach (ur. 10.06.1850 - zm. 10.01.1937)
Berta Peisach (ur. 05.02.1884 - zm. 01.01.1937)
Ludwig Jakubowski (ur. 03.04.1868 - zm. 17.01.1930)
Betty Peilarh (ur. 05.02.1886 - zm. 1.01.1937)
Therese Salzmann (ur. 29.10.1848 - zm. 28.08.1933)
Berta Cohn (ur. 28.02.1866 - zm.3.02.1932)
Coylia Jacubowski (ur. 23.04.1857 - zm. 27.02.1933)
Louis Jacubowski (ur. 04.04.1859 - zm. 08.04.1935)
Fritz Pinner (ur. 09.09.1869 - zm. 25.02.1932)
Siegfried Frost (ur. 17.07.1870 - zm. 09.05.1931)
Calylie Breslauer (ur. 24.09.1841 - zm. 02.09.1930)
Herbert Neustadt (ur. 2.03.1890 - zm. 03.01.1932)
Flora Sachs (ur. 17.05.1847 - zm. 19.01.1929)

Źródło: cmentarze-zydowskie.pl

Udało mi się odszukać tę skromną, zbiorową mogiłę.
Znajduje się ona cmentarzu przy ulicy Legnickiej, tuż po północnym ogrodzeniem, na wysokości szpitalnego lądowiska dla helikopterów.

Zdjęcia wykonałam w czerwcu 2021 roku.