Szczepankowice - pomnik poległych w I Wojnie Światowej

[Karolina Kot]

W Szczepankowicach (Schönbankwitz), wsi położonej w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce, za przystaniem autobusowym natrafiłam na bardzo specyficzne "miejsce pamięci narodowej".
Zachował się tu w dobrym stanie pochodzący z okresu międzywojennego pomnik, poświęcony pamięci mieszkańców miejscowości, poległych na frontach I Wojny Światowej oraz zmarłych z powodu ran i chorób w lazaretach.
Pomnik jest naprawdę zadbany, a literki na cokole starannie odnowiono, wypełniając je farbą.

Wyjątkowość tego miejsca polega na czymś innym: otóż ustawiono tu stół do biesiadowania. Ale takiego kulturalnego!
Oto mamy szklany słoiczek na pety, śmietnik, umocowany do niego otwieracz do puszek, ławeczki.
Na tylnej ścianie wiaty wspomnianego przystanku autobusowego wywieszono nawet nazwę tej knajpki pod gołym niebem: "Pekin".
Chłopakom z Wielkiej Wojny roześmiani kompani ze współczesnych czasów zapewne nie przeszkadzają, mam jednak tylko ogromne obawy o toaletę.
Faceci mają tendencję do obsikiwania wszystkiego.

Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w listopadzie 2020 roku.

[Maras Starszy]

Jak pisze Karolina „w Szczepankowicach (Schönbankwitz), wsi położonej w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce, za przystaniem autobusowym - bardzo specyficzne "miejsce pamięci narodowej".
Bardzo specyficzne miejsce to fakt, zwłaszcza to połączenie ogródka piwnego i miejsca pamięci ludzi, którzy zginęli prze wiekiem. Wszyscy piszący o ofiarach I WŚ, określają że ci młodzi żołnierze, którzy przecież nie szli do wojska na ochotnika zginęli śmiercią bohaterską na frontach całej Europy. A czy tak naprawdę nie zostali posłani na pewną śmierć, nie zostali w pewien sposób na nią skazani i w ten sposób można powiedzieć, że zostali zamordowani? Oderwani od swoich codziennych zajęć osiemnasto, dziewiętnastoletni poborowi szli nie wiedząc, że tam na polach Francji, Belgii czy na frontach wschodnich i południowych nie będzie na nich czekać Gloria chwały ale przede wszystkim ból, cierpienie i w końcu umieranie- szybkie od kuli z muszkietu, powolne w wyniku ran od bagnetu rówieśnika w innym mundurze, czy wielogodzinne konanie w chmurach trujących gazów.
O I WŚ napisano już tak wiele - szczególnie w krajach „ceniących pokój”, ale jakoś tak nie zadbano by imiona i nazwiska ofiar tej wojny – nie mające przecież swoich mogił, odnotowane na symbolicznych pomnikach przez pamiętających ich rodziny i wspólnoty, z małych przysiółków wsi i miasteczek, przetrwały dla potomnych. Niszczenie owych „hitlerowskich kamieni” (!) - tak bezsensownie nazywano te pomniki z racji, iż odkute napisy były w j. niemieckim - odbywało się za aprobatą ówczesnych władz. Niektóre przerabiano na kapliczki, wykorzystywano solidne elementy kamienne do innych celów - ale efekt był jeden niszczono coś co wymagało jedynie szacunku. A przecież, bez względu na wszystko była to przestroga przed bezsensem wojny a zarazem upamiętnienie prostego szewca, listonosza, pracownika kolei czy pracującego na roli ,czyli tych którzy nie wrócili do domu.
Teraz trochę o pomniku ze Szczepankowic. Na początek nazewnictwo miejscowości bo niekiedy dochodzi do nieporozumień; przedstawia się ono następująco : Tschönbankwitz – 1914
Schönbankwitz – 1937
Schönlehn – 1939
Szczepankowice – 1945
I teraz już tekst z pomnika. Niestety ze względu na to, że czytałem nazwiska ze zdjęć o dostępnej rozdzielczości, nie widziałem wykutych rowków, które „malarz” restaurujący napisy niekiedy pomijał i nie wszystkie udało mi się odtworzyć. Zresztą część chyba odtwarzał wg własnego uznania… tak by ładne wyglądało : )) Dlatego też wiekszość nazwisk zidentyfikowałem intuicyjnie, część wzrokowo ale większość już jest – i to jest najważniejsze. Historia wraca na swoje tory:

Den Heldentod Vaterland storben im Weltrieg 1914-1918 aus der Gemeinde Schönleh
[Śmiercią bohatera Ojczyzny zginęli w Wojnie Światowej 1914-1918 ze wspólnoty Schönleh]

1. GASA, Karl - 1917-09-29.
2. WERNER, Traugott – 1915- 05- 23.
3. WERNER Robert - 1915–09-05.
4. WIEDERA , Alois - 1915-06-09.
5. HAMPEL, Paul – 1915–07- 16.
6. WERNER , Reinhold – 1916– 9 – 22.
7. SCHUNKE, Fritz - 1916–10-04.
8. LINKE, Herm.(ann) – 1918–9-21.
9. MISCHKE, Robert – 1918 - 06-30.
10. SCHOLZ, Oswald – 1918-04-16.
11. SCHUNKE, Otto – 1918-09-15.
12. KAUSCHE, Friedrich – 1918-06-11.
13. STURM, Aug.(ust) – 1914 – 09- 09.
14. JÄCKEL, Bern.(hard) – 1916-05-02.

Wszystkie nazwiska i daty poprawione, uzupełnione, wklejone i do zapamiętania. Malarz, który "poprawiał "farbą litery chyba celowo stworzył jakieś takie nowe liternictwo....nie wiem...ni to jakieś takie serbskie z domieszką azerskiego ...pewno po to by odczytujący miał z każdą nową linijką coraz to większą zagwozdkę . Zagłoba mówił, "że krotochwil mu się zachciało".
Ale udało się odtworzyć .

[Karolina Kot]

Bardzo piękne słowa.
Poproszę o adres mailowy, wyślę Panu zdjęcia w lepszej rozdzielczości.