Dziś, czyli w środę, 9 sierpnia 2023 roku, do Kamieńca Ząbkowickiego (Camenz) powróciła bezmyślnie zniszczona w połowie lat 50. XX wieku Kolumna Zwycięstwa, zwieńczona pozłacanym posągiem skrzydlatej Nike, trzymającej wieniec w dłoni.
Kolumnę, upamiętniającą Wojnę Francusko - Pruską (1870 - 1871), odsłonięto w dniu 8 maja 1972 roku, a towarzysząca temu wydarzeniu uroczystość symbolicznie wyznaczyła oficjalne zakończenie prac przy pałacu Marianny Orańskiej.
Obecnie sprawa wygląda nieco inaczej, bo prace przy zniszczonym przez Armię Czerwoną w roku 1945 pałacu Marianny jeszcze trwają i dłuuugo jeszcze będą trwały, ale fakt powrotu historycznego pomnika niezmiernie mnie ucieszył.
Oczywiście pognaliśmy z Archimedesem po pracy obejrzeć ten ciekawy obiekt.
Znajdziemy go na szczycie Góry Zamkowej, na tyłach pałacu, pomiędzy kolumnadą Groty Perseusza (nadal w remoncie) i zapomnianymi zbiornikami na wodę, służącymi jako grawitacyjna wieża ciśnień dla pałacowych fontann.
Do Kolumny z obu stron prowadzą ładne aleje grabowe.
Patrząc na widok, który dotychczas znałam jedynie z archiwalnych pocztówek, aż mi łzy wzruszenia napłynęły do oczu. Szybko się jednak ogarnęłam i chwyciłam za aparat fotograficzny.
Poniżej artykuł z lokalnego, ale całkiem ogarniętego serwisu informacyjnego:
Nike, po 77 latach wróciła na swoje miejsce, jakie historia wyznaczyła jej ponad 150 lat temu.
Kolumna Zwycięstwa od podstawy łącznie z figurą bogini liczy sobie 14 metrów. Jest doskonale widoczna nie tylko z sal pałacowych, ale terenu przylegającego do parku pałacowego. - Wczoraj czekała na sprzyjającą pogodę, dzisiaj rano była jeszcze na ziemi, ale teraz już można ją podziwiać w pełnej krasie - informuje burmistrz Marcin Czerniec.
Pomnik Nike, który stanął przed pałacem przeszło 150 lat temu był oficjalnym zakończeniem budowy kamienieckiego pałacu, która trwała przeszło 30 lat. W środę 8 maja 1872 roku, wraz z odsłonięciem pomnika Nike oficjalnie ogłoszono światu zakończenie jak do tej pory największej tego typu inwestycji na naszej ziemi. Wprawdzie jeszcze wiele lat prowadzono drobne prace, urządzano komnaty i tworzono architekturę roślinną w parku, jednak właśnie tę datę przyjmuje się jako zakończenie budowy.
Bezpośrednim pomysłodawcą ustawienia nad grotą po północno – wschodniej stronie pałacu przeszło jedenastometrowej kolumny, na której stanęła trzymetrowa postać Bogini Zwycięstwa, był syn Marianny – Albrecht. Pomnik ten ustawiono dla upamiętnienia dopiero po zakończonej wojnie francusko – pruskiej (1870-1871). Kamieniecki pomnik był wierną kopią dzieła wybitnego berlińskiego rzeźbiarza Christiana Daniela Rauch (1777-1857 ). Jako ciekawostkę można podać, że Rauch w roku 1841 wykonał, na zlecenie Edwarda Raczyńskiego, dla katedry poznańskiej pomnik twórców państwa polskiego Mieszka i Bolesława Chrobrego. Pomnik Bogini to jeden z tych elementów architektury pałacu, który można w stosunkowo łatwy sposób odtworzyć. Pierwowzór po dziś dzień można podziwiać nieopodal zamku Babelsberg (znajduje się on w poczdamskiej dzielnicy Babelsberg – 420 km od Kamieńca Ząbkowickiego).
W kilku książkach przewija się informacja, jakoby kamieniecki pomnik wyszedł spod ręki berlińskiego rzeźbiarza. Nie jest to raczej prawda, ponieważ musiałby go zrobić 15 lat po śmierci. Wprawdzie nie można wykluczyć, że posąg „przeleżał” gdzieś kilkanaście lat, czekając na odpowiednie miejsce na jego ustawienie. Najbardziej prawdopodobną tezą jest to, że była to doskonała kopia wykonana z całą pewnością przez któregoś z uczniów wielkiego mistrza. Pomnik przetrwał wojnę nienaruszony.
Dopiero w połowie lat pięćdziesiątych przewrócono kolumnę. Fragmenty rozbitego posągu podobno można było odnaleźć jeszcze w latach sześćdziesiątych. Kolumna „zniknęła” w niewyjaśnionych okolicznościach. Jedni twierdzą, że została pocięta i zabrana przez jednego z okolicznych kamieniarzy, inni, że trafiła do Śląskiego Wesołego Miasteczka w Chorzowie.
Dziś, po kilkudziesięciu latach Bogini Zwycięstwa powróciła na swoje miejsce i znów spogląda z góry na architektoniczną perełkę jaką jest Pałac Marianny Orańskiej, ale i na cały Kamieniec Ząbkowicki. Realizacja zadania odbyła się w ramach wsparcie finansowego uzyskanego z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Źródło
