Ekshumacje w Piekarach Śląskich

Linki do ciekawych stron
Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Ekshumacje w Piekarach Śląskich

Postautor: Karolina Kot » czwartek 01 paź 2020, 11:04

Tom1977 podesłał mi dziś ciekawą wiadomość.
Okazuje się, że w Piekarach Śląskich niedawno odbyła się ekshumacja szczątków żołnierzy z II Wojny Światowej.
Tomek napisał:
Na cmentarzu w Dąbrówce Wielkiej znajdowały się trzy mogiły żołnierza z września 1939 (pojedyncza opisana kto tam leży ), obok druga NN (pojedyncza) i kolejna w innej części cmentarza zbiorowa opisana jako "żołnierz września 1939 Piotr Piechajdała).

Kolega zbadał sprawę i okazało się że Piotr Piechajdła leży w nieopisanej mogile obok swojego kolegi z września 1939 ,a w zbiorowej 8 żołnierzy niemieckich. Doprowadził do ich ekshumacji , na wiosnę pomnik Piotra Piechajdy ma być na właściwej mogile ustawiony.

Miałem okazję przez dwa dni uczestniczyć w tej ekshumacji i powiem że wszystko odbyło się z należytym szacunkiem dla szczątków.



Trochę wstyd przyznać, ale nie wiedziałam o tych grobach na cmentarzu w Dąbrówce Wielkiej.
Mam mocno niechętne podejście do wszelakiego przenoszenia grobów, bo zawsze mam wrażenie, że pochówek staje się niejako niekompletny: część pozostaje tu, część tam i zdarza się, że potem mamy dwa groby. Być może taka sytuacja miała miejsce w Jaskrowie pod Częstochową: więcej na ten temat.
Jednak możliwość ustalenia nazwisk pochowanych dotychczas bezimiennie osób niejako skłania do podejmowania tego typu działań. Niekoniecznie związanych z translokacją grobów.

W dniu 26 stycznia 1945 roku o godz.15.30 od strony lasu została zaatakowana wieś Józefka przez wojska sowieckie. Broniący się żołnierze niemieccy schronili się w domach wiejskich, w wyniku naporu i wzmożonego ostrzału żołnierze niemieccy zaczęli wycofywać się w kierunku Piekar Śląskich. Jednakże do Piekar było pół godziny drogi, po przestrzeni otwartej, jakim były pola. W wyniku ostrzału zginęło 12 żołnierzy niemieckich. Miejscem które dawało schronienie były rowy przydrożne i tam najczęściej znajdowano ciała poległych żołnierzy, rannych dobijano serią z karabinu maszynowego, o czym świadczyły dziury w ciele i przestrzelonych plecakach. Po dwóch dniach, kiedy Sowieci odeszli, poległych żołnierzy załadowano na sanie i przewieziono na cmentarz do Piekar i pochowano ich w mogile zbiorowej.

21 września 2020 roku dokonano ekshumacji tych żołnierzy. W wyniku dokonanych czynności ekshumacyjnych został wykopanych 8 szkieletów kości ludzkich. Liczne artefakty umundurowania żołnierskiego jak guziki, haczyki na pas, guziki bielizny, prezerwatywy, buty formacji strzelców górskich i wojsk Wermachtu, odkażalnik wyprodukowany z 1942 roku i niezidentyfikowane części umundurowania żołnierzy. Z grobu została wydobyta tabliczka metalowa z nazwiskiem zmarłego Franciszka Ludygi z Józefki ur.9.07.1855 zm.26.09.1909 roku oraz tabliczkę betonową z numerem grobu 17 i 1929 r. Pewną sensacją było natrafienie na kryptę murowanej z cegły zajmującą połowę grobu o wymiarach około dł. 2m sz.1,3m .wys.1,2m, w której znajdowało się część ciał.

Przed ekshumacją zdjęto z grobu tablice kamienne z nazwiskami żołnierzy niemieckich z pierwszej wojny światowej:
Markiton Tomasz żołnierz armii niemieckiej zm. 11. 06 .1920r.
Knapik Augustyn. Inwalida wojenny arm. niemieckiej zm 18.08 .1918 r
Segeth Franciszek chorąży arm. niemiecka
Morgała Ernst ochotnik arm. niemieckiej
Grimm Alfred podporucznik arm. niemieckiej


Tablice te jako zabytkowe zostaną wmurowane w mur okalający cmentarz.
W dniu 27 stycznia 1945 o godz. 9.00 od strony Grodźca do Dąbrówki Wielkiej zbliżała się armia radziecka. Pod koniec 1944 r Niemcy przygotowali się do obrony Dąbrówki zmuszając tutejszą ludność do wykopania okopów od strony wschodniej i północnej. Zostały usytuowane 4 stanowiska CKM -ów, jedno znajdowało się na wieży kościelnej, dwa stanowiska FLAK czyli dział przeciwlotniczych, jedno w pobliżu szkoły, a drugie na terenie dawnej kopalni Olga oraz reflektory przeciwlotnicze w Łęgu. Walki trwały do 3.00 nad ranem 28 stycznia, najcięższe w rejonie kopalnia Rozalia na terenie tzw. Białej Hałdy / hałda usypana z kamienia i gliny po wydobyciu galmanu w kop Rozalia / według relacji świadków doszło tam do walki wręcz między walczącymi stronami/. Tam to zostali pochwyceni żołnierze niemieccy i rozstrzelani na terenie kopalni Rozalia, w następnych dniach zostali saniami przewiezieni na teren cmentarza do kostnicy przez Pawła Wójcika. Ponieważ ciała były wykopywane z śniegu i zmarznięte to mogły parę dni leżeć nie rozkładając się, grób został wykopany i otwarty do 6 lutego 1945 r. po zwiezieniu wszystkich poległych z terenu Dąbrówki.

Po roku 1975 przyłączenia Dąbrówki do Piekar stała się rzecz niebywała, gdyż urzędnicy z Piekar Śląskich na mogile żołnierzy niemieckich postawili pomnik poległego w 1939 roku żołnierza polskiego Piotra Piechajdy twierdząc, że nie wiedzą, gdzie jest ów żołnierz pochowany. Od 2016 roku trwało zebranie dokumentów i korespondencje z urzędem miasta, ambasadą niemiecką, IPN-em, fundacją polsko-niemiecką Pamięć i firmą Warmex, by wreszcie 25 lutego Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach Pan Andrzej Sznajder wydał pozwolenie na ekshumację, która odbyła się w dniach 25-26 września 2020 r na cmentarzu w Dąbrówce. W czasie ekshumacji stwierdzono na podstawie wydobytych artefaktów, że w mogile tej pochowani byli żołnierze niemieccy w liczbie 8, co zgadza się z dokumentami. Wydobyte dwie czaszki miały dziury po pociskach, co potwierdzałoby egzekucję wykonaną na terenie kopalni Rozalia wykonaną przez żołnierzy radzieckich. Wydobyto także hełm niemiecki, guziki, haczyk do pasa, odkażalnik, prezerwatywę i podeszwę buta, wszystko to dotyczyło umundurowania niemieckiego. W obydwu ekshumacjach nie znaleziono nieśmiertelników. Znamy trzy nazwiska pochowanych żołnierzy, są to:
Meier Michal Engering poczta Seeon
Los Egon Kamelbach 54 Kr.. Bregens
Otto Berkerslat 38 ur 20.07 1907 r . w powiecie Kozielskim k. Opola , żonaty 23 12 1944r. Z Elisabet Feyer , poległ śmiertelnie 27 01 1945 r.
W Dąbrówce Wielkiej stwierdzono 30 01 1945 r. pochowano anonimowo zbiorowo z poległymi godnie i uroczyście – tyle notatka ks. Kotusza reszty żołnierzy nie zidentyfikowano


Nie stwierdzono pochówku w grobie żołnierza polskiego, co było insynuowane przez Urząd Miejski w Piekarach Śląskich. W związku z powyższym docelowym miejscem pochówku Piotra Piechajdy zostaje grób w centralnej części cmentarza obok grobu Kazimierza Kusia, również żołnierza polskiego. Pomnik Piotra Piechajdy zostanie przywrócony na pierwotne miejsce - tak obiecali urzędnicy z miasta Piekary. Szczątki kości żołnierzy niemieckich zostaną pochowane na cmentarzu żołnierzy niemieckich w Siemianowicach Śląskich.

Roman Kiera, Pro Fortalicium
Źródło

Bardzo dziękuję za tę informację!
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2019
Rejestracja: wtorek 19 kwie 2016, 08:20
Lokalizacja: Ruda Śląska

Re: Ekshumacje w Piekarach Śląskich

Postautor: tom1977 » piątek 16 paź 2020, 09:00

Wypadało by coś napisać :)

Pierwszy raz miałem okazję uczestniczyć w ekshumacji jak dla mnie było to emocjonalnie duże przeżycie.

Jak napisano wyżej znaleziono szkielety 8 żołnierzy niemieckich.Tylko trzy miały kompletne czaszki po stanie uzębienia można stwierdzi że byli to bardzo młodzi ludzie ( uzębienie kompletne łącznie z ósemkami bez śladów leczenia - plomb , u jednego kilka zębów z plombami + jedna złota korona).Wszystkie czaszki nosiły ślady postrzału w głowę. Czaszki pozostałych szkieletów zmiażdżone (ciężko mi stwierdzić czy spowodowane było to uderzeniem np: kolby karabinu czy spowodował to przez lata ciężar ziemi). Nie zostały odnalezione nieśmiertelniki przy żadnym z żołnierzy natomiast znaleziono dużo przedmiotów osobistych np: pióro , monety , prezerwatywy oraz resztki oporządzenia i umundurowania np: hełm , ładownice , podeszwę buta , zestawy do odkażania ,haki mundurowe ,guziki itp.
Ciała ułożono warstwami (mogiła była otwarta do 6 lutego ,w miedzy czasie "dorzucano" kolejne ciała znalezione w okolicy) ,widać że starano się pochować żołnierzy godnie i ułożyć ciała (było to zapewne trudne z gdyż zwłoki leżały zamarznięte przez kilka dni na okolicznych polach).
Po drugiej stronie alejki znajdowała się mogiła zbiorowa żołnierzy radzieckich ekshumowana po wojnie , niedaleko groby dwóch żołnierzy polskich z września 1939 roku i w ten oto sposób obok siebie spoczywali ludzie którzy zmuszeni przez system stali się swoimi wrogami.
Ekshumowane szczątki zostaną przeniesione na nieodległy cmentarz żołnierzy niemieckich w Siemianowicach Śląskich, można by powiedzieć że dla nich wojna tam się dopiero skończy.
Tomasz Zamysłowski
Facebook - Górnośląskie Zabytki Militarne

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Ekshumacje w Piekarach Śląskich

Postautor: Karolina Kot » środa 21 paź 2020, 11:00

Dla pełności obrazu:
Groby żołnierzy w Dąbrówce Wielkiej

W AP Katowice znajdujemy ciekawy dokument dotyczący pochówku żołnierzy na terenie Dąbrówki Wielkiej.[1]
Na terenie cmentarza parafialnego w Dąbrówce znajdują się następujące groby:

1.Mogiła pojedyncza z 1939 roku pochowany Piotr Piechajda z Chorzowa, - grób murowany z pomnikiem

2.Mogiła pojedyncza z 1939 roku pochowana osoba nie znana - grób ziemny

3.Mogiła zbiorowa pochowanych jest 22 żołnierzy rosyjskich poległych na terenie Dąbrówki Wielkiej dnia 27 stycznia 1945 roku z tego tylko 5 zidentyfikowano:

Jegoro (Jegorow) Władysław z Obuchom ur.1925 ,
Kuźma Andrejowicz z Warszyn,
Styla Władysław z Targoszyc,
Dolganow Władysław Mikolajewicz ur. 1924
Szewczuk Wasylew ur. 1926 rok
Resztę 17 żołnierzy rosyjskich nazwiska nieznane. Grób ziemny z pomnikiem

4.Mogiła zbiorowa pochowanych jest 8 żołnierzy niemieckich

Meier Michal Engering poczta Seeon
Los Egon Kamelbach 54 Kr. Bregens
Resztę 6 żołnierzy nazwiska nie znane - grób ziemny


W 1953 roku dnia 28 listopada nastąpiła ekshumacja prochów żołnierzy radzieckich, w czterech skrzyniach drewnianych na cmentarz zbiorowy do Tarnowskich Gór. Podczas ekshumacji naliczono 29 czaszek, jedne zwłoki bez czaszki razem 30 zwłok. Naoczni świadkowie Konrad Sieja i Rudolf Burzan stwierdzili że liczba poległych musiała się zwiększyć ponieważ mogiła była otwarta i dowożono jeszcze dodatkowo poległe ciała żołnierzy radzieckich w stanie zamrożonym do wspólnej mogiły.


[1] Archiwum Państwowe w Katowicach, Zespół 1473 Akta gminy Dąbrówka Wielka 1874-1953, sygn.57
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Ekshumacje w Piekarach Śląskich

Postautor: Karolina Kot » czwartek 22 paź 2020, 10:44

Tak wygląda wspomniana mogiła po zakończeniu prac ekshumacyjnych.
Lokalizacja
Załączniki
Ekshumowany grób (2).JPG
Ekshumowany grób (2).JPG (108.86 KiB) Przejrzano 4690 razy
Ekshumowany grób (1).JPG
Ekshumowany grób (1).JPG (112.04 KiB) Przejrzano 4690 razy
Ekshumowany grób (3).JPG
Ekshumowany grób (3).JPG (125.77 KiB) Przejrzano 4690 razy
Ekshumowany grób (4).JPG
Ekshumowany grób (4).JPG (112.43 KiB) Przejrzano 4690 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2019
Rejestracja: wtorek 19 kwie 2016, 08:20
Lokalizacja: Ruda Śląska

Re: Ekshumacje w Piekarach Śląskich

Postautor: tom1977 » piątek 23 paź 2020, 07:35

W księgach parafialnych widnieje jeszcze jedno nazwisko żołnierza niemieckiego - Otto Berkerslat 38 ur 20.07 1907 r . w powiecie Kozielskim k. Opola , żonaty 23 12 1944r. z Elisabet Feyer , poległ śmiertelnie 27 01 1945 r.
Tomasz Zamysłowski
Facebook - Górnośląskie Zabytki Militarne


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Warto kliknąć”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości