Strażnicy Czasu

To była nasza pierwsza wizyta w tym mieście, zupełnie dla nas nowym. Początkowo czuliśmy się nieco zagubieni specyficzną strukturą tego składającego się z wielu odrębnych dzielnic miasta, jednak wkrótce wpadliśmy na trop wojennych oznaczeń, malowanych na elewacjach budynków i wskazujących wejścia główne i otwory ewakuacyjne schronów przeciwlotniczych.
W większości oznaczenia te zachowały się w złym stanie, po zakończeniu działań wojennych starano się je usunąć bądź zamalować. Do dziś w piwnicach wielu domów przetrwały jednak ciekawe drewniane drzwi gazoszczelne - przyznam szczerze, że nigdy dotąd czegoś takiego nie widziałam.

Poniżej postaram się zaprezentować kolekcję adresów, pod którymi udało nam się odszukać relikty II Wojny Światowej. Serdecznie pozdrawiam w tym miejscu mieszkańców ulicy Stanisława Moniuszki (od której pozwolę sobie rozpocząć opowieść), którzy nie tylko nie utrudniali naszych poszukiwań, lecz wręcz aktywnie w nich uczestniczyli wraz z nami!

Na początek ulica Stanisława Moniuszki 1. W piwnicy zachowały się oryginalne drzwi gazoszczelne.

Ulica Stanisława Moniuszki 3. Dostrzegliśmy tu dwie strzałki: na rogu i po lewej stronie drzwi klatki schodowej.

Ulica Stanisława Moniuszki 6. Zachował się słabo widoczny relikt pionowej strzałki, wskazującej na okienko piwniczne (czyli - jak się domyślamy - wyjście awaryjne ze schronu) oraz pozioma strzałka po lewej stronie drzwi wiodących do klatki schodowej (i piwnicy).

Ulica Stanisława Moniuszki 8.
Ze strzałki przy drzwiach zachował się jedynie tylny fragment, za to świetnie czytelna jest strzałka namalowana na narożniku kamienicy.
Piwnice kryją proste, drewniane drzwi z uchwytami charakterystycznymi dla schronów.
Można się domyślać, że pierwotnie te posiadały one uszczelki i - przynajmniej z założenia - miały być gazoszczelne.

Ulica Stanisława Moniuszki 10. Strzałka LSR zachowała się jedynie na narożniku budynku.

Ulica Stanisława Moniuszki 12. Sytuacja podobna - relikt strzałki z czasów II Wojny Światowej przetrwał na narożniku, jest wyjątkowo dobrze czytelny.

Ulica Stanisława Moniuszki 16.
Dom przeszedł całkiem niedawno gruntowny remont elewacji, więc wszelakie ewentualne ślady po strzałkach LSR przepadły na zawsze.
Uważny obserwator dostrzeże jednak zachowane do dziś ślady świadczące o istnieniu w piwnicach tego budynku cywilnego schronu przeciwlotniczego: oto mamy tu świetnie zachowane wyjście ewakuacyjne z osłoną przeciwpodmuchową oraz ładnie zachowane, oryginalne drzwi - jak się domyślam - gazoszczelne.

Ulica Konstantego Damrota 10-12.
Budynek wymaga dokładniejszego sprawdzenia - zdjęcie wykonałam z okna samochodu, pod sam koniec dnia, kiedy mieliśmy już wszystkiego dość.

Ulica Karola Miarki mocno nas zawiodła pod względem elewacji - cokolwiek tu było, zostało dawno temu dokładnie zamalowane.
A że coś było, to raczej pewne.

Oto "podejrzane" zejścia do piwnic w domu z numerem 15. Podobnych ciekawostek jest w okolicy znacznie więcej.

Ulica Kozielska 61.
Strzałkę na elewacji frontowej pochłonęło współczesne graffiti, natomiast od strony podwórka zachowały się dwa relikty: jeden nad okienkiem piwnicznym, a drugi po prawej stronie drzwi wejściowych. Wszystkie trzy wskazywały na pomieszczenie w piwnicy.