Na przedmieściach Pilicy, we wsi Zarzecze, położonej w powiecie zawierciańskim, znajdują się ruiny interesującego zabytku sakralnego - dawnego kościoła przyklasztornego.
Powstał on w XVII wieku na miejscu starszego, drewnianego kościółka przyszpitalnego św Walentego, który okazał się za ciasny. Nowa świątynia, wraz z niewielkim. drewnianym klasztorem, należały początkowo do zakonu Bożogrobców, a potem do Augustianów, zwanych także Markami.
Otrzymała dodatkowe wezwanie św. Stanisława.
Budowla została w całości wykonana z łupanego wapienia jurajskiego. jako obiekt jednonawowy, z półkolistym prezbiterium orientowanym na wschód. Od południa przylegała do kościoła murowana kaplica, w ścianie północnej znajdowało się natomiast wejście do zakrystii.
Zarówno sam kościół, jak i znajdujący się obok klasztor były kryte gontem.
Według przekazów świątynia posiadała białą, kamienną posadzkę, sufit z heblowanych i malowanych desek, chór oparty na dwóch kolumnach oraz aż sześć ołtarzy, w tym główny, z wizerunkiem świętego Walentego.
Ostatni Augustianin, ksiądz Józef Henning, zmarł w roku 1800. Osierocony kościół został wówczas przekształconyy na zbór ewangelicki. Niestety, protestanci nie zaopiekowali się nim odpowiednio, w związku z czym kościółek coraz bardziej niszczał, głównie z powodu przeciekającego dachu. Wkrótce zamieniony został na magazyn, a następnie opuszczony. Według źródeł pisanych już w 1874 roku był "jedną wielką ruiną".
W 2002 roku teren kościoła uprzątnęli okoliczni mieszkańcy. Zasadzono wtedy krzewy ozdobne i wybudowano ogrodzenie.
Źródło: ks. H. Błażkiewicz "Pilica, zarys dziejów miejscowości"
Lokalizacja