Wiśniowa – synagoga

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Wiśniowa – synagoga

Postautor: Franek D. » wtorek 24 mar 2015, 21:31

Przed wojną w samym centrum Wiśniowej (pow. myślenicki), bogaty Żyd Józef Färber miał wielką drewnianą karczmę. 100 m dalej, przy drodze na Kasinkę, na działce Färbera, gmina żydowska postawiła drewnianą synagogę. Obydwa budynki przetrwały II wojnę światową, w tym pacyfikację wsi. Karczma obecnie spełnia rolę miejscowego marketu, natomiast ponad 100-letnia synagoga jest pozamykana i czeka na lepsze czasy. W końcu jest to jedna z najlepiej zachowanych drewnianych synagog w Polsce.

Synagoga w Wiśniowej wciśnięta jest między ruchliwą szosę na Mszanę Dln, a groźną, górską Krzyworzekę.
Prosty budynek przykryty dwuspadowym dachem, pozamykanymi dziś okiennicami przypomina bardziej pożydowski sklep niż dom modlitewny. Zbudowany jest z grubych bali posadowionych na fundamencie z poziomo ułożonych płyt piaskowca fliszowego. Obecnie ma wejścia z trzech stron. Od strony wschodniej, czyli od ulicy (patrząc od prawej) ściana frontowa ma wysokie okno od babińca, dalej w miejscu gdzie w męskiej sali modlitewnej przechowywano zwoje Tory są wrota (30 lat temu w synagodze garażował wóz strażacki miejscowej OSP) oraz mniejsze okno. Od strony południowej jest drugie okno sali modlitewnej oraz drzwi dla mężczyzn. Tylnia ściana od strony potoku Krzyworzeka ma 2 małe okna z lufcikami. Od strony północnej są zamknięte na kłódkę drzwi do przedsionka oraz drugie okno od babińca.
Ściany szczytowe strychu obite są pionowo ułożonymi deskami, zakończonymi pięknym motywem ozdobnych okapników.
Podczas II wojny światowej wnętrze synagogi zostało zdewastowane przez Niemców. Po wojnie budynek był wykorzystany jako magazyn oraz pomieszczenie dla Ochotniczej Straży Pożarnej. W 1993 r. na budynku wyremontowano dach. Niestety, niezbyt dokładnie, w kilku miejscach brakuje dachówki i deszcz dokonuje powolnego dzieła niszczenia.
Załączniki
01 - Wiśniowa.JPG
od wsch.
01 - Wiśniowa.JPG (92.84 KiB) Przejrzano 14831 razy
02 - Wiśniowa.JPG
od. pd.
02 - Wiśniowa.JPG (81.89 KiB) Przejrzano 14831 razy
03 - Wiśniowa.JPG
od. zach.
03 - Wiśniowa.JPG (89.79 KiB) Przejrzano 14831 razy
04 - Wiśniowa.JPG
od. pn.
04 - Wiśniowa.JPG (88.28 KiB) Przejrzano 14831 razy
05 - Wiśniowa.JPG
od koryta Krzyworzeki
05 - Wiśniowa.JPG (119.14 KiB) Przejrzano 14831 razy

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Karolina Kot » niedziela 16 lip 2017, 22:28

Lokalizacja
Poniżej moje zdjęcia przedstawiające dawną synagogę, wykonane w lipcu 2017 roku:
Załączniki
Dawna synagoga (1).JPG
Dawna synagoga (1).JPG (120.94 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (7).JPG
Dawna synagoga (7).JPG (45.01 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (6).JPG
Dawna synagoga (6).JPG (79.52 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (5).JPG
Dawna synagoga (5).JPG (85.87 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (4).JPG
Dawna synagoga (4).JPG (101.56 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (3).JPG
Dawna synagoga (3).JPG (56.87 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (2).JPG
Dawna synagoga (2).JPG (92.18 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (12).JPG
Dawna synagoga (12).JPG (81.77 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (11).JPG
Dawna synagoga (11).JPG (89.96 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (10).JPG
Dawna synagoga (10).JPG (75.43 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (9).JPG
Dawna synagoga (9).JPG (83.92 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (8).JPG
Dawna synagoga (8).JPG (46.38 KiB) Przejrzano 14225 razy
Dawna synagoga (13).JPG
Dawna synagoga (13).JPG (91.48 KiB) Przejrzano 14225 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Franek D. » niedziela 16 lip 2017, 23:02

Synagoga z Wiśniowej jest najlepiej zachowanym drewnianym budynkiem tego typu w Polsce.
Rok temu zwiedzał ją przedstawiciel Rządu RP (patrz zdjęcia): http://www.ug-wisniowa.pl/news.php?nr=4198
Po zapoznaniu się ze stanem bożnicy, zadeklarował pomoc w pozyskaniu środków na jej remont...
Załączniki
Synagoga w Wiśniowej.JPG
Synagoga w Wiśniowej.JPG (103.4 KiB) Przejrzano 14215 razy

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Franek D. » sobota 22 lip 2017, 22:43

Synagoga jest w gestii lokalnego GOKiS http://gokis-wisniowa.pl/boznica-2/ "Jest jedną z trzech tego typu synagog w Polsce - jedyną wiejską".

Porównując aktualne zdjęcia (z lipca 2017) z zamieszczonymi na początku tego wątku zdjęciami ze stycznia 2012, trudno jest zauważyć różnice. Poza zawieszoną tabliczką z nr domu i tel. do GOKiS-u, naprawą dachu na zach. połaci oraz skradzioną ukośną rurą spustową z rynny, budynek nie zmienił swojego wyglądu (nadal doskonale prezentuje się wymalowany 6 lat temu na nim napis).
Załączniki
1. Synagoga w Wiśniowej.jpg
1. Synagoga w Wiśniowej.jpg (124.35 KiB) Przejrzano 14180 razy
7. Synagoga w Wiśniowej.jpg
http://gokis-wisniowa.pl/boznica-2/
7. Synagoga w Wiśniowej.jpg (110.31 KiB) Przejrzano 14180 razy
2. Synagoga w Wiśniowej.jpg
2017
2. Synagoga w Wiśniowej.jpg (99.17 KiB) Przejrzano 14180 razy
2a. Synagoga w Wiśniowej.JPG
2012
2a. Synagoga w Wiśniowej.JPG (33.84 KiB) Przejrzano 14180 razy
3. Synagoga w Wiśniowej.jpg
2017
3. Synagoga w Wiśniowej.jpg (87.84 KiB) Przejrzano 14180 razy
3a. Synagoga w Wiśniowej.JPG
2012
3a. Synagoga w Wiśniowej.JPG (45.09 KiB) Przejrzano 14180 razy
4. Synagoga w Wiśniowej.jpg
2017
4. Synagoga w Wiśniowej.jpg (73.46 KiB) Przejrzano 14180 razy
4a. Synagoga w Wiśniowej.JPG
2012
4a. Synagoga w Wiśniowej.JPG (36.53 KiB) Przejrzano 14180 razy
5. Synagoga w Wiśniowej.jpg
5. Synagoga w Wiśniowej.jpg (93.51 KiB) Przejrzano 14180 razy
6. Synagoga w Wiśniowej.jpg
6. Synagoga w Wiśniowej.jpg (78.33 KiB) Przejrzano 14180 razy

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Karolina Kot » piątek 04 sie 2017, 22:31

W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN znajduje się rekonstrukcja dachu synagogi w Gwoźdźcu oraz kilka ciekawych tablic, opisujących drewniane synagogi na terenach dawnej Polski. Okazuje się, że na terenie II Rzeczypospolitej obiektów tego typu było cało mnóstwo!
Do wystawy dołączono mapkę. Brakuje na niej Wiśniowej.
Załączniki
O drewnianych synagogach (3).jpg
O drewnianych synagogach (3).jpg (69.86 KiB) Przejrzano 14104 razy
O drewnianych synagogach (2).jpg
O drewnianych synagogach (2).jpg (74.96 KiB) Przejrzano 14104 razy
O drewnianych synagogach (1).jpg
O drewnianych synagogach (1).jpg (48.95 KiB) Przejrzano 14104 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Karolina Kot » środa 02 maja 2018, 21:22

Ostatnio ktoś najwyraźniej uznał naszą synagogę za wiejską stodołę. Mały remoncik rzeczywiście by się przydał, mam nadzieję jednak, że nikomu nie przyjdzie do głowy sprzedawanie tego zabytku na deski. ;)
Załączniki
Jako stodoła (1).JPG
Jako stodoła (1).JPG (96.94 KiB) Przejrzano 13273 razy
Jako stodoła (2).JPG
Jako stodoła (2).JPG (76.82 KiB) Przejrzano 13273 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Karolina Kot » czwartek 04 lip 2019, 12:14

Wykrakałam! :o

Zagrożony zabytek: drewniana bożnica w Wiśniowej. Radni chcą się jej pozbyć

Radni podkrakowskiej Wiśniowej chcą pozbyć się z gminy niszczejącej synagogi. Argumentują, że mają pilniejsze wydatki niż jej remont. Ale małopolska konserwator zabytków nie zgadza się na przeniesienie obiektu.

Zabytkowa synagoga w Wiśniowej to jedyna istniejąca drewniana bożnica w Małopolsce. Jest w katastrofalnym stanie, jeśli natychmiast nie rozpocznie się w niej prac zabezpieczających, wkrótce może przestać istnieć. Ponieważ z wyglądu przypomina skromną chałupę, wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy, że stojący przy drodze z Mszany Dolnej do Dobczyc opuszczony budynek to ważny zabytek i jedyny ślad obecności społeczności żydowskiej na tym terenie.


krakow.wyborcza.pl
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 15 lip 2019, 10:25

Fundacja chce kupić synagogę w Wiśniowej i stworzyć tam centrum literackie

Zrujnowaną synagogę w Wiśniowej chce kupić prywatna fundacja i stworzyć w niej centrum literackie. Nie wiadomo, czy radni, którzy wnioskowali o przeniesienie zabytku, zgodzą się na to.

To jedyna w Małopolsce i prawdopodobnie ostatnia w Polsce drewniana bożnica tego typu. Jak pisaliśmy, jest w katastrofalnym stanie i jeśli w najbliższym czasie nie ruszą prace zabezpieczające, zabytek może się po prostu rozsypać. Niewielkiej Wiśniowej nie stać na remont, zwłaszcza że buduje teraz oczyszczalnię i kanalizację. Dlatego radni zawnioskowali do wójta o przeniesienie synagogi poza teren gminy, np. do skansenu. Na takie rozwiązanie nie zgadza się Monika Bogdanowska, małopolska konserwator zabytków.

Szansą może być propozycja fundacji Centrum Macierz Polonii, która chce kupić synagogę, wyremontować ją i zaadaptować do nowych funkcji. – Chcielibyśmy stworzyć tu centrum literackie przybliżające zwiedzającym literaturę dawnej Galicji wraz z częścią wystawienniczą przedstawiającą życie w przedwojennym sztetlu i koegzystencję między ludnością polską a żydowską – mówi Tomasz Małodobry, prezes fundacji. Przekonuje, że ma to być miejsce tętniące życiem, z dyskusjami i spotkaniami autorskimi.

Źródło
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 1871
Rejestracja: środa 19 sie 2015, 18:35
Lokalizacja: Dąbrowa Górnicza

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Eworu » czwartek 19 lis 2020, 21:36

Dziś nastąpił odbiór I etapu remontu. Synagoga zyskała dach, nową elewację, babiniec i rekonstrukcję fryzów. Zaczyna się etap II.
https://www.facebook.com/permalink.php? ... 5315725016
Zapraszam na moje stronki Opuszczone_Zaglebie oraz Kolekcja_breloków

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wiśniowa – synagoga

Postautor: Karolina Kot » czwartek 19 lis 2020, 22:03

Bardzo długo nie miałam żadnych informacji z Wiśniowej.
Aż się bałam kliknąć na Twój wpis. Bałam się, że synagoga zostanie jednak sprzedana na deski.
Ufff..

"Odbiór Wiśniowej", tak było zapisane w terminarzu. Pojechaliśmy zatem na odbiór. To ważny dzień, przełomowy. Nie koniec, nie początek, ale właśnie przełom. Mała, pięknie położona miejscowość odzyskała część swego dziedzictwa i pamięci o żydowskich współmieszkańcach. Wedle informacji, ci prości ludzie, na ogół rzemieślnicy zostali wymordowani przez Niemców. Trudno o nich nie myśleć, patrząc na miejsce, gdzie spotykali się na modlitwach. To też jedyna już zachowana w Małopolsce drewniana bożnica. Budowla tak skromna, że mało kto potrafił ja zlokalizować. Czym wyróżnia się dziś? Właśnie skromnością i prostotą, która jest wprost uderzająca w kontekście otoczenia pełnego reklam, banerów i wizualnego hałasu. Tu jest szum płynącej obok rzeczki, zapach drewna, wykwintność malarskich dekoracji wnętrza.. no i ta pamięć, wspomnień nie naszych, a jednak ciągle żywych. Wyrazy uznania dla pani kierownik wydziału rejestru naszego urzędu, która od lat o ten obiekt walczyła, wszystkich mieszkańców Wiśniowej, którzy opowiedzieli się za utrwaleniem historii miejsca oraz ekipy wykonawców! Z drobnymi uwagami, odbiór przeszedł bez zakłóceń. Pora na drugi etap!

Źródło: Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków

To się bardzo dobrze stało, co się stało. Oby takich więcej.
Trzymamy mocno kciuki.
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 0 gości