Historyczna granica, licząca sobie - bagatela - ponad 700 lat, została wyznaczona na przełomie XII i XIII wieku za pomocą granitowych słupów z symbolem pastorału wyrytym na jednym z boków i ukośnym krzyżykiem (będącym prastarym oznaczeniem granicy), wyrytym na drugim.
Na frontowej płaszczyźnie każdego z kamieni umieszczono litery TMI/SCI/IOCHIS, które są skrótem łacińskiego określenia „TERMINI SANCTI IOHANIS” czyli w tłumaczeniu „Granice Świętego Jana".
Skąd pochodzi taka nazwa? Jej wyjaśnienie jest bardzo proste - święty Jan Chrzciciel był patronem diecezji wrocławskiej.
Kamienne słupy bardzo ciekawie opisał pan Henryk Sławiec, regionalista i pasjonat historii Ziemi Ziębickiej. To dzięki napisanej przez niego broszurce, do której dołączono mapkę i instrukcję, jak trafić w okolicę interesujących nas zabytków, po raz pierwszy dowiedziałam się o tych niezwykłych granicznikach.
Okazuje się, że powstały one w dwóch etapach.
Słup drugi, czwarty i szósty zostały wykonane i postawione w końcu XIII w. jako pierwsze, gdy biskupem wrocławskim był biskup Jan Romka (1292-1301). Słupy te mają dawny krój pisma, ma to miejsce w pierwszym rzędzie inskrypcji (litery T i M oraz litera H, znajdująca się w trzecim rzędzie inskrypcji) występujące na tych słupach, to forma kroju pisma zanikająca na początku XIV w. Po roku 1340 ustępując całkowicie miejsca łacińskim formom liternictwa. Możliwe jest też, że słupy te zostały wykonane przez warsztat kamieniarski klasztoru cystersów w Henrykowie. W tym okresie rozpoczęto budowę pierwszego kościoła murowanego w Henrykowie. Słup pierwszy, trzeci i piąty mają już łacińską formę liternictwa w pierwszym rządzie inskrypcji. Słupy te z pewnością były wykonane i postawione na początku XIV w., gdy biskupem wrocławskim był biskup Henryk z Wierzbna (1302-1319) który, jako pierwszy z biskupów przyjął tytuł książęcy. Biskup ten wprowadził wówczas do herbu biskupstwa wrocławskiego herb Nysy. Herb ten zachował się do dnia dzisiejszego w herbie archidiecezji wrocławskiej. Litera (h) w trzecim rzędzie nie zmieniła się i występuje na wszystkich słupach. Słupy 1, 3 i 5 różnią się od słupów pierwszej grupy (są jaśniejsze) a także zewnętrzną fakturą granitu. Słupy te mogły być wykonane z innego gatunku granitu i przez inny zespół kamieniarski. Granica św. Jana pokrywa się z granicą woj. dolnośląskiego z woj. opolskim. Słupy 2, 3, 4, 5, i 6 skierowane są stroną, na której znajduje się napis TMI / SCI / IOHIS wskazując kierunek, w którym biegnie linia granicy. Natomiast 1 słup, jako jedyny skierowany jest inskrypcją w stronę, z której wkraczano na teren księstwa biskupiego.
Słupy te znajdowały się w pobliżu wszystkich ważniejszych traktów prowadzących z Otmuchowa do Ziębic i z Nysy do Wrocławia. Niektóre z tych traktów dzisiaj nie istnieją, stąd słupy: 2, 4 i 5 są trudne do odnalezienia.
Polecam także blog Opolanka z pasją, którego autorką jest pani Mariola Nagoda
Tak wygląda mapa, którą opracował pan Henryk Sławiec. Broszurę udało mi się zdobyć w jednym z lokalnych punktów Informacji Turystycznej.