Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Posty: 28020
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: Karolina Kot » czwartek 09 kwie 2015, 21:27

W Strzemieszycach Wielkich, niegdyś osobnej wsi, dziś wcielonej w granice administracyjne Dąbrowy Górniczej, niedaleko ulicy Katowickiej (DK 94), na liczącej sobie 327 metrów wysokości n p.m. Górze Bordowicza, znajduje się bardzo malowniczy, opuszczony wapiennik.
Obiekt powstał w dwudziestoleciu międzywojennym z inicjatywy Włodzimierza Bordowicza.
Jest to duży, wybudowany z cegły i kamienia, trzykominowy piec, służący niegdyś do wypalania kamienia wapiennego, pozyskiwanego w pobliskich łomach. Pierwotnie na samej górze obiektu znajdowały się dodatkowo drewniane ganki, które nie zachowały się do dziś.

Bardzo ciekawie przedstawiał się sam proces wypalania wapna:
Wapiennik Bordowicza należał raczej do pieców polowych, w których wypalano wapno aż do momentu całkowitego zużycia muru pieca. Gdy do tego doszło konieczna była odbudowa muru. W Wapienniku w Strzemieszycach wypalano wapno z kamieni, które przywożono do niego z pobliskich kamieniołomów. Był on wybudowany z kamienia i cegły, posiadał zwartą bryłę z zaokrąglonymi narożnikami. Na samej górze posiadał również drewniane ganki. Wypalanie wapna w takim wapienniku nie było zajęciem prostym, a na pewno nie takim szybkim. W piecach polowych jeden taki cykl wypalania zajmował 20 dni, a w tym czasie trzeba było wykonać załadowanie pieca, suszenie, wypalanie i rozładowanie. Ilość otrzymanego wapna była przede wszystkim uzależniona od wielkości pieca oraz jakości surowca, z którego się je wypalało. Co ciekawe sam rozładunek pieca polegał na rozebraniu jednej ze ścian pieca, a po wykonaniu tego należało ręcznie wynieść wypalone wapno. Po 10 takich wypaleniach konieczne było wymurowanie nowych ścian pieca. Przez wiele lat ta metoda była aktualna. Dopiero po 1932 roku pojawiały się w Polsce piece przemysłowe, których było bardzo mało. Dopiero wraz z rozwojem przemysłu unowocześniono ten proces produkcji, a wypalania w piecach zaniechano.

Źródło

W ścianę wapiennika wmurowano w 1931 roku tablicę pamiątkową, ufundowaną przez właściciela zakładu.
Napis na niej brzmi:
BOZE BŁOGOSŁAW NAM W PRACY
FUNDATOR
WŁ. BOROWICZ
ROK 1931.

Według słów osoby, której dziadek był zatrudniony przy wypalaniu wapna na Górze Bordowicza, tablicę umieszczono na murze po tragicznym wypadku, w wyniku którego zginął jeden z pracowników wapiennika, przygnieciony ładunkiem, który oderwał się podczas windowania w górę.

Lokalizacja
Aby trafić w przecinkę wiodącą w kierunku wapiennika należy, jadąc trasą od strony Olkusza, wypatrywać przerwy w barierkach mniej więcej na wysokości strzemieszyckiego marketu "Biedronka".
Obiekt leży przy czarnym szlaku turystycznym.
Załączniki
Wapiennik Bordowicza.jpg
Wapiennik Bordowicza.jpg (117.07 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (2).jpg
Wapiennik Bordowicza (2).jpg (97.41 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (1).jpg
Wapiennik Bordowicza (1).jpg (73.76 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (3).jpg
Wapiennik Bordowicza (3).jpg (130.16 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (5).jpg
Wapiennik Bordowicza (5).jpg (109.53 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (4).jpg
Wapiennik Bordowicza (4).jpg (111.14 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (7).jpg
Wapiennik Bordowicza (7).jpg (106.43 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (6).jpg
Wapiennik Bordowicza (6).jpg (123.36 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (9).jpg
Wapiennik Bordowicza (9).jpg (117.82 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (8).jpg
Wapiennik Bordowicza (8).jpg (112.61 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (10).jpg
Wapiennik Bordowicza (10).jpg (127.62 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (11).jpg
Wapiennik Bordowicza (11).jpg (119.44 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (13).jpg
Wapiennik Bordowicza (13).jpg (97.43 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (12).jpg
Wapiennik Bordowicza (12).jpg (148.58 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (14).jpg
Wapiennik Bordowicza (14).jpg (103.38 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (15).jpg
Wapiennik Bordowicza (15).jpg (111.53 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (17).jpg
Wapiennik Bordowicza (17).jpg (59.05 KiB) Przejrzano 21870 razy
Wapiennik Bordowicza (16).jpg
Wapiennik Bordowicza (16).jpg (87.04 KiB) Przejrzano 21870 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Generał Admin
Posty: 2053
Rejestracja: sobota 07 lut 2015, 23:46
Lokalizacja: Zagłębie Dąbrowskie/Hessen

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: kusmanek » wtorek 09 cze 2015, 16:44

Poniżej fragment zdjęcia satelitarnego z 25. marca 1968 roku .
Wyraźnie widać góry Jasińskiego i Bordowicza. Z tych kamieniołomów pozyskiwano surowiec do wypalania w wapienniku. Można zauważyć, iż w tym terenie w ogóle nie było drzew. Krajobraz mocno różnił się od obecnego.
bordowicz.jpg
bordowicz.jpg (84.68 KiB) Przejrzano 21830 razy
Born to make history

Posty: 7
Rejestracja: czwartek 13 sie 2015, 09:17

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: Doczu » czwartek 13 sie 2015, 09:41

To chyba jeden z najładniejszych i najlepiej zachowany wapiennik w okolicy. Bardzo lubię to miejsce. Zimą robi niesamowite wrażenie, gdy niebo jest ołowiane.

Posty: 6
Rejestracja: czwartek 26 lis 2015, 19:26

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: PiotrZ » czwartek 26 lis 2015, 19:43

Bez nazwy-1.jpg
Bez nazwy-1.jpg (234.23 KiB) Przejrzano 21478 razy

Zdjęcie ojca mojego kolegi z dzieciństwa, rok 1974 . Wapiennik jeszcze w dobrym stanie, ale wapienne góry już zaczęły równać maszyny budujące Hutę Katowice. Na pierwszym planie (z rowerzystami) nasyp pod drogę szybkiego ruchu DK94.
Na wapienniku po lewej stronie dwa przybudowane filary, to otwarty szyb windy. Tam właśnie miał miejsce tragiczny wypadek ok 1930r i po nim wmurowana tablica pamiątkowa.
Nadbudówka drewniana nad szybem to maszynownia windy, w latach 70-tych był tam jeszcze cały mechanizm z czterema hakami zatrzymującymi klatkę na górze. U dołu szybu, na betonowym placu wmurowane były szyny po których poruszały się wagoniki dowożące materiał. Była tam też obrotowa nastawnia, ponieważ na górę dowożono różne materiały ... ale ta zniknęła chyba w latach 60-tych.
Na dole po lewej stronie sklepienia, to czarne miejsce to
tablica z izolatorami zasilająca wapiennik, tu przychodziło napięcie z zakładu Strem słupami przez pola (nap.380V, lub 500V), nie ma ich na zdjęciu, zostały usunięte po roku 1970. Strem posiadał własny generator o mocy 2MW, mógł zasilić wtedy również i wapiennik.
Ostatnio zmieniony sobota 28 lis 2015, 08:41 przez PiotrZ, łącznie zmieniany 1 raz.

Posty: 28020
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: Karolina Kot » czwartek 26 lis 2015, 19:50

Rewelacyjne zdjęcie, dziękujemy!
Ależ tam było kiedyś ciekawie...
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Generał Admin
Posty: 2053
Rejestracja: sobota 07 lut 2015, 23:46
Lokalizacja: Zagłębie Dąbrowskie/Hessen

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: kusmanek » czwartek 26 lis 2015, 20:47

Fotografia jest fantastyczna :)
Dodam jeszcze, że fundator tablicy, Władysław Bordowicz (1885-1948) spoczywa na strzemieszyckim cmentarzu, przy głównej alei.
DSC03618.JPG
DSC03618.JPG (105.48 KiB) Przejrzano 21458 razy
Born to make history

Generał Admin
Posty: 2053
Rejestracja: sobota 07 lut 2015, 23:46
Lokalizacja: Zagłębie Dąbrowskie/Hessen

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: kusmanek » wtorek 01 gru 2015, 09:28

Na dokładkę jeszcze fragment mapy z lat 1958-61, widać na niej dokładnie linię energetyczną biegnącą do Stremu.
wapiennik.jpg
wapiennik.jpg (225.05 KiB) Przejrzano 21374 razy

Źródło
Born to make history

Posty: 6
Rejestracja: czwartek 26 lis 2015, 19:26

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: PiotrZ » wtorek 01 gru 2015, 11:18

Zdjęcie przedstawiające maszynownie windy, albo to co po niej pozostało. Stalowa konstrukcja z profili obita deskami. Widoczna rura osłonowa na przewody zasilające silnik.
Załączniki
Bez nazwy-1.JPG
Bez nazwy-1.JPG (132.31 KiB) Przejrzano 21363 razy

Posty: 6
Rejestracja: czwartek 26 lis 2015, 19:26

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: PiotrZ » środa 02 gru 2015, 10:18

Zdjęcie górne 1969 rok, widoczna drewniana zabudowa. Prawdopodobnie magazyn wapna. Rozebrano ją ok 1970r
Zdjęcie dolne 1971 rok, rampa podjazdowa do wagonów ze wsadem wapienia do zasypywania pieców, oraz słup oświetleniowy , już bez lampy
Rampa jest celowo odcięta przy końcu, co miało utrudnić szabrowanie urządzeń które pozostały na górze. (zd. z prywatnego archiwum)
(jeśli w opisie coś się nie zgadza,oraz ktoś uważa że są jakieś nieścisłości proszę o kontakt, poprawię po uzgodnieniu)
Załączniki
wapiennik.jpg
wapiennik.jpg (119.87 KiB) Przejrzano 21317 razy
Ostatnio zmieniony sobota 05 gru 2015, 13:58 przez PiotrZ, łącznie zmieniany 1 raz.

Posty: 6
Rejestracja: czwartek 26 lis 2015, 19:26

Re: Dąbrowa Górnicza - Strzemieszyce Wielkie, wapiennik Bordowicza

Postautor: PiotrZ » sobota 05 gru 2015, 14:23

Grudzień 1981r, tuż po wprowadzeniu stanu wojennego. Wapiennik i tereny wokół wykupione przez Hutę Katowice. Las (topola kanadyjska, akacja, olcha, modrzew, wierzba)
posadzone przez uczniów szkół pod koniec lat 70-tych. Po lewej stronie widoczny wiśniowy sad posadzony przez pracowników wapiennika. Przed nim znajdowała się piwnica na
materiały wybuchowe, służące do wysadzania skał. (jeśli w opisie coś się nie zgadza,oraz ktoś uważa że są jakieś nieścisłości proszę o kontakt, poprawię)
Załączniki
IMG_7427.JPG
IMG_7427.JPG (67.54 KiB) Przejrzano 21269 razy


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo śląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości